Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 118

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 118
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
118
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
6
DE OLIJFTAK .
EEN EN ANDER UIT DE GESCHIEDENIS VAN HET PAPIER ,
{ Een volksvoordracht .) • jes —
Hier voor mij ligt een beschreven blad papier . Een stuk papier ' kunt gij u een tijd voorstellen , waarin er geen papier bestond ? Verbeeldt u eens voor een oogenblik zulk een tijd en neemt het papier in de gedachten eens weg uit onze samenleving . Welk eene verandering , wat een ongerief onstaat hierdoor ! De brievenposterij wordt op-geruimd ( opgeruimd ) , en de vrouw in den komeneisch-winkel heeft geen /' peperhuisje " om de koffij of de snuif in te doen . — De boekverkoopers verdwijnen eensklaps , want geen boek wordt gedrukt — en de arme man in het achterstraatje moet wat anders verzinnen om zijn ge-broken ( gebroken ) ruiten te beplakken . — De Bijbel , die goede en gezegende huisgenoot , stort geen licht en geen troost langer uit in onze huizen en harten , want als het papier weg is , kan ook geen Bijbel voor ' t algemeen bestaan . — En de kreupele vrouw , met haar ongelukkig , blind en schreiend kind , kan niet langer een sober stukje brood verdienen met het verkoopen van haar ellendige en kreupele rijmpjes . — Neemt het papier weg en wij en millioenen met ons zitten ioderen oogenblik verlegen . — Maar nu , en de hemel zij er voor gedankt , nu is het er , en wij zouden het voor ik weet niet hoeveel wel , niet willen missen ; nu ondervinden wij ook dagelijks het gemak en den zegen er van . Ik ondervind dat op dezen zelfden oogenblik nu ik van een blad papier u iets voorlezen mag . — Een blad papier —. In veler oogen eene zaak van weinig beteekenis , waarop niet weinigen nog nooit met ernst en nadenken acht hebben geslagen ; en toch , het is zeer de moeite waard om het te noemen , want de geschie-denis ( geschiedenis ) van het papier is de geschiedenis der beschaving . De hoogte , waarop in onze dagen de kunsten , de wetenschappen , de nijverheid staan , zou zonder dat papier niet zijn bereikt ; want het papier is bet eersteen tevens meest gemakkelijke middel geweest , waardoor de volken der wereld aan elkander hu
Als wij een bladpapier , zooals het daar sneeuwwit , net en behoorlijk afgesneden , voor ons ligt , aanzien , dan is het ons bijna ongeloofelijk , dat men voor eenige eeuwen hot schrift in steen en aarde , in lood , ivoor , in hout en met was overdekte tafelen graveerde , met kleuren op perkament schilderde , of op palmbladen en boomschors schreef . Zoo gebruikten de Chineezen bijv . katoen en taf en de Egyptenaren de kunstig saamgevoegde en glad gemaakte bladen van de papyrus-plant . Vraagt gij van waar wij dit weten ? Wat de Egyptenaren betreft , weten wij dit door de lijken , die in de pyramidcn van Egypte als mummiën gevonden zijn , en naar Europa zijn over-gebracht ( overgebracht ) om daar tentoongesteld te worden . Bij deze mummiën , dat zijn : door balsem en kruiden voor bederf bewaarde lijken , heeft men papierrollen gevonden , ver-vaardigd ( vervaardigd ) uit de bladen van de papynisplant . Als gij nu nagaat dat er onder deze mummiën zijn , die reeds 2000 jaren voor Christus ' geboorte begraven werden en alzoo bijna 4000 jaren in den schoot der aarde hebben vertoefd , dan wordt het u vermelde allerbelangrijksten dan leeren wij er uit dat er duizenden jaren noodig zijn geweest om het papier te vinden , dat wij gebruiken .
Het is opmerkelijk en tevens zeer natuurlijk dat de geschiedenis van het schrijfgereedschap gelijken tred houdt met de geschiedenis der beschaving . Ikzeide,het is natuurlijk , want ieder begrijpt , dat de menschen in
de dagen ioen ziek nog geen menscbelijke taal gevormd had , ook geen schrijfgereedschap noodig hadden . In de eerste tijden toch zullen de menschen zich wel van geen andere taal bediend hebben , dan de taal die vele kleine kinderen gebruiken , de gebarentaal , waardoor de voor-werpen ( voorwerpen ) worden aangewezen . Langzamerhand gaven de menschen namen aan alles en zoo ontstond de woorden-taal ( woordentaal ) , waarin men straks zijne gedachten aan anderen mededeelde . Toen deze er eenmaal was kreeg men ook behoefte om die gedachten niet alleen uit te spreken , maar ook wat langer te bewaren , en zocht men teekenen daarvoor . Wat lag meer voor de hand dan dat men ten dien einde voorwerpen der omringende natuur bezigde . Schrijven kon men niet en die voorwerpen moesten dan dienen om de herinnering aan eenig belangrijk voorval en gewichtig feit te bewaren of te verlevendigen . Om u een Voorbeeld daarvan te noemen , ontleend aan de geschiedenis van het Oude Testament . Als Jakob gedroomd heeft van dien ladder , die op de aarde geplant werden welks boveneinde in den hemel reikte , waarlangs de engelen afdaalden en weer opklommen , stelt hij des morgens op die plaats een steen ter herinnering en noemt hij haar Bethel . Als Jozua later met de Israëlieten den Jor-daan ( Jor-daan ) over en Kanaan binnentrekt , plaatsen zij twaalf steenen in de rivier ter herdenking aan dien belangrijken en gelukkigen overtocht .
Toen de menschen wat meer beschaafd werden begon men beeldschrift te gebruiken , hiërogliefen gelieeten , die op een steen of lei werden gegrift . Vraagt gij wat beeldschrift is ? Ik kan het u niet beter zeggen dan aldus . Men teekende mannen en vrouwen , paarden en allerlei andere dieren en trachtte alzoo de belangrijke zaken van den dag aan de vergetelheid te ontrukken . Wij schrijven in onze dagen : " de Eranschen verloren den slag tegen de Prnissen \ i > Zij teekenden , om datzelfde uit te drukken , twee gewapende mannen , die door hunne klee-ding ( kleeding ) eenigszins onderscheiden waren en waarvan de een den ander versloeg . Maar gij begrijpt dat bij het rijker worden van de taal en bij het leeren kennen van meer en meer zaken weldra dat beeldschrift onvoldoende werd en zoo kwam men dan tot het zoogenaamde geluiden-stelsel ( geluidenstelsel ) en kreeg het ABC het aanzijn . Toen eenmaal de letters het aanzijn hadden verkregen werd de behoefte grooter aan zaken , waarop geschreven kon worden . Het laat zieh gemakkelijk begrijpen dat ook die zaken in den aanvang zeer schraal waren . Men schreef of liever krabbelde hetgeen men mededeelen wilde op stukjes gebrande klei , steen , lei en verschillende soorten van hout of metaal . Dat laatste bestreek men met was , waardoor dit voor-recht ( voorrecht ) werd verkregen , dat wat fout geschreven was , weer kon worden gladgestreken en op nieuw gesteld . Ook huiden en ingewanden van dieren werden ten dien einde gebruikt . Maar straks deed zich eene nieuwe zwarigheid op ; voor een enkel , voor weinige woorden mochten die middelen voldoende zijn , — boe als een boek geschreven moest worden ? Daarvoor konden die zware en dikke stoffen niet worden gebruikt .
Nu nam men zijne toevlucht tot de bladeren van boomen , die de natuur aanbood , inzonderheid van palm-bladeren ( palmbladeren ) . Hiervan hebben de Egyptenaren zich het eerst bediend . Later bezigde men . in plaats van de bladeren , de schors der boomen , vooral van linden , berken , olijven , waarin men de letters met naalden of schrijfpinnen prikte . De oude Duitsche volken schreven ' t eerst op de bast van berken ; en als gij de oude boeken der Indische volken , zooals die nog heden ten dage op de landsver-zamelingen ( landsver-zamelingen ) gevonden worden , beschouwt , dan ziet gij dat men toen niet met inkt schreef , maar op de palmbladen met scherpe werktuigen het schrift inkraste . De bladeren zijn daarna met draden aan elkander gehecht en in een houten of ivooren band gesloten .
De overgang van deze stoffen om op te schrijven , die de natuur verschaft , tot het werkelijk papier , heeft vermoedelijk ' t eerst plaats gegrepen in het Oostelijk gedeelte van Azië . Het schijnt ten minste dat de Chineezen reeds voor 2000 jaar eenigszins bruikbaar papier hebben gehad , waartoe zij verschillende planten en voornamelijk ! bamboe gebruikten .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het