Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 79

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 79
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
79
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
mijn eigen toedoen . Ach , het leven is zoo schoon , maarvoor mij is het voor eeuwig vergald »
En toch moest nog de bitterste — doodelijkste gif-droppel ( gifdroppel ) in dit rijke leven — in dit ; liefderijke hart vallen .
In den herfst van 1815 overleed zijn broeder Karel , die hem zooveel verdriet en leed had veroorzaakt . Maar dat was reeds lang vergeten — vergeven . Deze broeder liet eene jonge , lichtzinnige , karakterlooze weduwe en een verwaarloosden , rijkbegaafden — lichtzinnigen zoon na . Eerst na een langdurig , met bitterheid vervuld proces , mocht hot liefdevolle en naar liefde smachtende hart van Lodewijk van Beethoven zijn neef als zoon beschouwen . Hij trok zich zijner aan en zorgde voor zijne opvoeding met de liefde en — de zwakheid van een goeden , teer-beminnenden ( teer-beminnenden ) vader . De zwartste ondankbaarheid was zijn loon . Zijn door de natuur zoo rijk begaafde neef beloog en bedroog den oom , evenals vroeger diens broeder had gedaan . Hij huichelde liefde en deugd en gedroeg zich heimelijk als een verkwister en losbol . Dientengevolge moest hij de Weener hoogeschool ver-laten ( verlaten ) . Met moeite en opoffering bracht de oom hem op de polytechnische inrichting en — moest de smart onder-vinden ( ondervinden ) dat hij hem op den ouden weg der lichtzinnigheid zag voortwandelen . , . .
En toch beminde het trouwe vaderhart den ongelukkigen lOjarigcn jongeling nog steeds met al de kracht van zijne opofferende , rijke liefde .
Hiervan getuigen 29 aandoenlijke brieven uit den zomer van 1825 , die tot ons gekomen zijn .
De neef heeft beterschap gehuicheld — en het hart van den pleegvader geloofde hem slechts al te gaarne . De levenslustige jongeling vreest voor de verveling en de zedepreeken bij den ouden dooven oom en schrijft dat zijne werkzaamheden hem beletten , hem te komen bezoeken . De lichtgeloovige liefde antwoordt : " Als ' t u te moeielijk mocht vallen hier te komen , laat het dan maar , ziet ge er echter de minste mogelijkheid toe , welnu dan verheug ik mij in mijne eenzaamheid een menschenhart in mijne nabijheid te hebben . Wees harte-lijk ( hartelijk ) omhelsd . Uw trouwe vader !" Maar reeds weinige dagen daarna heeft hij op nieuw bewijzen van de huiche-larij ( huichelarij ) en het slechte leven van den pleegzoon :
". . . . — Mijn hart heeft te veel door uw listig gedrag jegens mij geleden , en het valt mij mogelijk te vergeten . . . . Volg uwen leidsman en vader , volg hem , wiens werken en streven steeds voor uw zedelijk heil en ook voor uw alledaagsche welzijn is . — Wees mijn goede zoon ! Welk een ongehoorde wanklank zou ' t zijn , als gij valse h tegen mij waart , zooals de menschen willen zeggen . ... Ik vermager met den dag , ik gevoel mij eer kwalijk dan wel , en geen geneesheer , geen deel-nemende ( deelnemende ) menschen . . . . Waar beu ik niet verwond , gekorven ? Wees niet achterhoudend jegens uwen vader . Al ziet ge mij soms ook driftig , schrijf dit toe aan mijn groote zorg voor u , daar u licht gevaren kunnen bedreigen .
" Breng mij niet in angst en bedenk wat ik lijde . . . . Degeon , die u wel is waar niet het leven heeft geschon-ken ( geschonken ) , maar toch zeker onderhouden , en wat meer dan al ' t andere is , voor de beschaving van uwen geest zorg heeft gedragen , als een vader , ja meer dan dat , smeekt u dringend , den eenigen waren weg van al ' t goede bewandelen . . . .»
Maar welk antwoord zou het trouwe vaderhart op die regelen hebben ontvangen ? Het moet vreeselijk zijn geweest . Want een doodelijke angst der liefde spreekt duide-lijk ( duidelijk ) in den volgenden brief : " Dierbare zoon ! Ga niet verder ! — Kom slechts in mijne armen , er zal geen hard woord over mijne lippen komen ! O God , stort u niet in ' t verderf ! Liefderijk als altijd zult ge worden ontvangen . Wat te overleggen , wat te doen voor de toekomst — dat zullen wij met liefde bespreken . Ik geef u mijn woord van eer : geen verwijten , daar zij toch buitendien niets meer zouden baten ; de teederste en liefderijkste zorg en hulp moogt ge van mij verwachten . Kom maar ! kom aan het trouwe
hart van uwen vader " En dan de blijde vreugde
over — een op nieuw geveinsd berouw . " Duizend-maal ( Duizendmaal ) omhels en kus ik u , niet mijn verloren , maarmijn nieuwgeboren zoon . Voor u , denweêrge -
vondene , zal uw liefhebbende vader altijd blijven zorgen . ...»
Wie voelt het oog niet vochtig worden bij deze bloeddroppelen van het edelste , warmste , grootste hart ?
Maar dat arme , rijke hart zou ook aan deze opofferende — verraden liefde doodbloeden .
In Augustus 1826 ontving het den doodsteek De
neef had eene poging gedaan om de hand aan zijn leven te slaan , daar hij de gevolgen van zijne jaren lange luiheid en lichtzinnigheid niet langer verbergen kon . Als jeugdige zelfmoordenaar viel hij onder de strafwet van den staat en moest hij naar een verbeterhuis worden vervoerd . Vervolgens werd hij uit Weenen verwezen — hij , de pleegzoon van Lodewijk van Beethoven ! Waarheen nu ? Het doodelijk gewonde vaderhart vluchtte met den nog steeds beminden zoon naar zijn broeder Johan , die hem zijn leven lang zooveel ondank had betoond , op diens landgoed . Stephan van Breuning verschafte den neef eene plaatsing als kadetbij hetregemeut van Stutterheim . De liefdeloosheid van den " Grondeigenaar " was zoo groot dat hij onzen Beethoven , ondanks den barren winter , in een open ellendigen wagen naar Weenen liet vertrekken , en hem zijn gemakkelijk gesloten rijtuig weigerde . Doodziek en met gebroken hart kwam hij daar aan . Uit eene longontsteking ontwikkelde zich eene pijnlijke waterzucht . Tegen den avond van den 26 Maart 1826 , onder een hevig onweder en na een doodstrijd van vijftig uren , stond het groote , edele kunstenaarshart van Lodewijk van Beethoven stil . De melodieën die er uit zijn opgeweld zullen echter nog na eeuwen voortleven , en weerklank vinden in ieder goed , zuiver menschenhart .
Voegen wij bij deze gevoelvolle schets eenige weinige regelen van den voor Toonkunst en Taalmuziek gloeien-den ( gloeienden ) Heije , ten slotte van de door hem vertolkte woorden der werken , alle van Van Beethoven , uitgevoerd op het Huishoudelijk Muziekfeest der Afd . Amsterdam , van de Maatschappij t . Bevord . d . Toonkunst :
" Beethovens Negende Symfonie , de diepzinnige en rijkste zijner instrumentale scheppingen , is door haar Slotkoor , tevens de verhevenste Dithyrambe der Vreugde , waarin ooit Toon en Woord samensmolten tot verheerlijkte oplossing van de strijdende wanklanken des Levens .
" Wie eenmaal de diepte harer schoonheid indrong , gevoelt , dat Beethoven , drage hij steeds den onbetwisten Heerscherstaf , hier , als op vleugelen des Hemels , ons met zich voert " überm Sternenzelt , wo ein lieber Vater wonnen muss ."
" Zoo is dan dit Meesterwerk , naast en boven allen die hij ons schonk , de reinste verheerlijking des Meesters zelven , en van zijn Eeuwgetijde ."
Moog eenmaal waar worden wat dien meester en den Dichter der woorden ( Schiller , in de " Ode aan de Vreugde gewijd ") ten slotte ontgloeide .
KOOR .
Wees omvat , gij menschenzonen !
Deze kus aan heel onze aard !
Waar uw oog ten Hemel staart Broeders ! moet een Vader wonen .
O knielt neder , menschenzonen !
Zoek omhoog uw Schepper . . . Aard ! Boven starren moet Hij troonen .
Vreugde omstraald door zonnevonken ,
Dochter van des Hemels gaard , Zie ! wij stroomen , weelde-dronken ,
Kind der Godheid , — tempel waart ! Uw betoovring knoopt te zamen
Wat de Mode had verdeeld , En versmelt tot broedernamen !
Wat uw vleugelslag omspeelt .
BINNENLANDSCH OVERZICHT .
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het