Mijn Studiezaal (inloggen)x3074 Archief van de Geërfden (dorpsbestuur), vanaf 1810 Dorpspolder, Driel, 1592 - 1954
3074 Archief van de Geërfden (dorpsbestuur), vanaf 1810 Dorpspolder, Driel, 1592 - 1954Uitleg bij archieftoegang
Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.
Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:
• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen
De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.
De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.
De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.
Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.
Zoek in deze inventaris
3074
Archief van de Geërfden (dorpsbestuur), vanaf 1810 Dorpspolder, Driel, 1592 - 1954
Inleiding
 1. Geschiedenis
 2. Archief
3074 Archief van de Geërfden (dorpsbestuur), vanaf 1810 Dorpspolder, Driel, 1592 - 1954
De archieven van de geëfdenorganisaties/dorpspolders in het Polderdistrict Bommelerwaard boven de Meidijk zijn overgedragen aan dat polderdistrict na de opheffing van de dorpspolders in 1954. Ze zijn toen beschreven door R.A.D. Renting in een tweetal getypte inventarissen: 'Inventaris van het oud-archief van de dorpspolders in het Polderdistrict Bommelerwaard boven de Meidijk 1600-1838' en 'Inventaris van het nieuw-archief van de dorpspolders in het Polderdistrict Bommelerwaard boven de Meidijk 1838-1954'. Die laatste inventaris is later nog aangevuld met twee supplementen. De beide inventarissen en de beide supplementen werden voorzien van ieder een afzonderlijke doorlopende inventarisnummering.
In feite was die werkwijze wat ongelukkig. Ten eerste ging het om meerdere afzonderlijke archieven. Ten tweede was de aanduiding 'oud-archief van het Polderdistrict Bommelerwaard boven de Meidijk' een anachronisme, omdat dat district pas werd ingesteld in 1838. Ten derde was er voor 1810 feitelijk sprake van archieven van de dorpen / geërfdenorganisaties en niet zozeer van archieven van dorpspolders uitsluitend belast met de lokale waterstaatszorg. De archieven bevatten veel meer dan stukken over lokale waterstaatszorg. Zo treffen we stukken aan over kerkelijke aangelegenheden, onderwijs, armenzorg, verkeer en vervoer, militaire zaken, enz. enz. De aanduiding 'dorpspolders' werd ook pas officieel geïntroduceerd in de reglementering bij de invoering van het genoemde rivierpolderreglement. Door het streekarchief is als naam voor het archief gekozen voor 'Archief van de geërfdenorganisatie (dorpsbestuur), vanaf 1810 dorpspolder, Driel 1592-1954'. Onderzoekers wordt er met nadruk op gewezen dat het onderscheid tussen dit archief en het Archief van het Dorpsbestuur van Driel 1621-1810 (Archiefblok 3111) dat afkomstig is van de burgerlijke gemeente Maasdriel, lang niet altijd duidelijk is.
P.J. de Jong, secretaris van het Polderdistrict Bommelerwaard van 1969 tot 1978, is in de jaren zeventig van de vorige eeuw begonnen om de archieven te herstructureren, maar dat werk is slechts voor de helft klaargekomen. Hij besloot de archieven per dorpspolder te gaan ordenen en de scheiding in 1838 te laten vervallen. Hij begon met het samenvoegen van de stukken uit beide inventarissen en beide supplementen tot inventarissen per dorpspolder en met het hernummeren van de stukken per geërfdenorganisatie/dorpspolder. Zo bewerkte hij de archieven van Aalst, Ammerzoden, Bruchem, Delwijnen en Driel. De rest van de archieven - Gameren, Hedel, Nederhemert, Rossum, Zaltbommel en Zuilichem - werd niet bewerkt, alhoewel De Jong daar al wel voorbereidingen op papier voor had getroffen (zie voor het werk van De Jong het Archief van het Polderdistrict Bommelerwaard 1969-1981, archiefblok 3067, nr. 3067/47).
Die situatie was nog onveranderd toen de archieven in 1982 onder het beheer kwamen van het Streekarchief (toen nog Streekarchivariaat) Bommelerwaard. Door het streekarchief werd besloten niet door te gaan op de door De Jong ingeslagen weg om de scheiding in 1838 ongedaan te maken. Als er al een cesuur aangebracht had moeten worden zou het eerder voor de hand hebben gelegen om die te leggen in 1810 toen de moderne burgerlijke gemeenten tot stand kwamen en veel taken van de geërfdenorganisatie bij die gemeenten terecht kwamen of inderdaad in 1838 toen het Rivierpolderreglement van kracht werd. Alhoewel de 'boedelscheiding' aanvankelijk nog erg onduidelijk was, en sommige taken pas ver in de 20e eeuw naar de gemeenten overgingen, beperkten de taken van de geërfdenorganisaties zich steeds meer tot louter lokale waterstaatszorg. De zorg voor de bandijken in de Bommelerwaard boven de Meidijk was overigens vanaf de Middeleeuwen altijd al opgedragen aan de Hoge Dijkstoel van de Bommelerwaard en - voornamelijk in de hoge heerlijkheden in de Bommelerwaard - aan enkele particulier dijkstoelen (zie voor de archieven van die dijkstoelen archiefblok 3052).
Door het streekarchief werd besloten de verdere bewerking van de archieven ter hand te nemen. Om praktische redenen werd de door De Jong afgesplitste archieven van de dorpspolders Aalst, Ammerzoden, Bruchem, Delwijnen en Driel gehandhaafd. Ten aanzien van de overige dorpspolders werd besloten om twee archiefblokken per dorpspolder te maken, een tot 1838 en een vanaf 1838.
De inventaris van Driel over de hele periode 1592-1954 was dus al door De Jong bewerkt. De beschrijvingen zijn in 2013 door streekarchivaris J. Buylinckx gemoderniseerd en verduidelijkt en in een modern databasesysteem ondergebracht en voorzien van een duidelijker rubriekenschema.
Bij het archief zijn twee gedeponeerde archieven opgenomen, het archief van de Administratie van het Fonds van de Dorpsprofijten 1680-1838 en het Archief van de Administratie van de Drielse Wetering 1615 - 1839.
Het archief werd in 2013 (opnieuw) materieel verzorgd, van zuurvrije omslagen en dozen voorzien en geëtiketteerd. De omvang is 16,60 meter. Aan de openbaarheid van de stukken zijn geen beperkingen gesteld.
Jan Buylinckx, 2013.
Bijlagen Inleiding
BIJLAGE: Lijst van buurmeesters 1653-1838
De namen zijn ontleend aan de jaarrekeningen (verschotrekeningen en de rekeningen van de dorpsprofijten) aanwezig in dit archief. De in de rekeningen van de dorpsprofijten vermelde buurmeesters zijn ná 1800 niet altijd dezelfde als de in de verschotrekeningen over dat jaar genoemde buurmeesters. Bij een verschil zijn in de lijst de namen opgenomen zoals ze in de verschotrekeningen voorkomen. Deze lijst van buurmeesters kan met behulp van andere stukken in dit archief nog worden uitgebreid.
1653/1654 Hendrick van Kessel en Guert Claessen 1674 Jacob de Cock en Hendrick Jacobs van Wesel 1675 Henrick Bachine en Wouter Hemans 1684 Hendrick Rou en Hilbrant de Gier 1701 Jan van Goor en Aert van Kessel 1702-1703 Wouter Cornelisse van Besoyen en Jacobus van Kessel 1704 Aert van der Sluys en Arien Bayens 1707 Aert van Lith en Hendrick Holl 1722-1723 Peter van Tiel en Aert van de Ruden 1724-1725 Gerardus Bellingan 1726-1727 Mattheus van Dockum en Philippus de Courtie 1728 Anfrit van Kessel en Aert Quekel 1729 Anfrit van Kessel en Aswerus Clootwijck 1730-1731 Johan van Breugel en Arien van den Anker 1732-1733 Rijck Lansdael en Aert van Rossum 1734-1735 Adriaen van Lith en Arien van Hesick 1736-1737 Gerardus van Kessel en Jan de Gier 1738-1739 Thomas Lansdael en Theodorus van Clootwijck 1740-1741 Salomon Soermonts en Gerard van Kessel 1742-1743 Jan van der Sluys en Walraven Lansdael 1744-1745 Gijsbert van den Boom en Corstjaen Verhoex 1746-1747 Arien de Roover en Egon van Veldriel 1748-1749 Gerardus de Cortie en Theodorus van Lith 1750-1751 Aert van Kessel en Wouter Bellingan 1753 Meerten van Beurden en Adrianus Bayens 1754-1755 Hillebrand Verhoex en Hermanus Quekel 1756-1757 Aert de Cortie en Anthony Soermans 1758-1759 Floran Bellingan en Aert van de Broek 1760-1761 Aert van Kessel en Goossen van den Boom 1764-1765 Willem van Beurden en Theodorus Gerardus van Lith 1766 Jacobus Reuvers en Matthijs van Stael 1769 Hendricus van Kessel en Aert van der Sluys 1770-1771 Marcelis Lansdael en Wouter van Dockum 1772-1773 Dirk Juynen en Johannes van Kessel 1774-1775 Christiaen Lansdael en Peter van den Ancker 1776-1777 Christiaen Versteg en Loef van Stael 1778-1779 Adriaen van Soelen en Peter de Gier 1780-1781 Willem van Stael en Rigardus Lansdael 1782-1783 Jacob Juyn en Jan de Gier 1784-1785 Petrus van Aelst en Rigardus Lansdael 1786-1787 Jan van Dockum en Willem van den Braak 1788-1789 Gijsbert Verhoex en Willem van den Boom 1790-1791 Walraven de Reuver en Adriaen Bayens 1792-1793 Jacob Juyn en Daniel de Gier 1794-1796 Christiaen Verhoekx en Adrianus Juyn 1798 Cornelis van Oers en Jan Gloudemans 1799-1800 Martinus van Lith en Gijsbert de Cortie 1801-1802 Nicolaas Verhoeckx en Christiaan van Nes 1803-1804 Mattheus van Dockum en Hillebrant Verhoeckx 1805-1806 Adrianus Juyn en Mattijs Sars 1807-1808 Arnoldus van Kessel en Gradus Anthonis Bellingan 1809-1810 Johannes de Gier en Gerrit de Krijger 1811-1812 Jan Sars en Hendrik Ackermans 1813-1817 Philippus de Reuver en Jan van Boekel 1818-1819 Johannes van Oers en Jan van Boekel 1820-1827/1828 Kornelis van den Anker en Peter de Gier 1828/1829-1835/1836 Kornelis van den Anker en Johannes de Gier 1836/1837 Egon van Veldriel en Kornelis van den Anker 1837/1838 Egon van Veldriel en Jan Vissers
Inventaris
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Creative Commons (CC BY-SA 4.0)MAIS-(M)DWS is een product van DE REE archiefsystemen BV
meer informatie over MAIS-(M)DWS
meer informatie over MAIS-(M)DWS