2161 Archief van het gemeentebestuur van Varik, 1927 - 1946
2161
Archief van het gemeentebestuur van Varik, 1927 - 1946
Inleiding
1.1. Geschiedenis
2161 Archief van het gemeentebestuur van Varik, 1927 - 1946
1. Inleiding
1.1.
Geschiedenis
laatste wijziging 11-03-2013
In 1944 gaf de burgemeester uitvoerig antwoord op vragen gesteld door de Provinciale Gelderse Vereniging voor Vreemdelingenverkeer over de toeristische bezienswaardigheden van Varik. Deze informatie was vanwege de oorlogsomstandigheden echter gekleurd. De gemeente Varik bestond uit de dorpen Varik en Heesselt met Varik als bestuurscentrum. De totale oppervlakte van de gemeente was 1218 ha. In Varik woonden 787 en in Heesselt 380 inwoners, wat het totale inwonersaantal op 1167 personen bracht. Over de geschiedenis van Varik viel niet veel bijzonders te vertellen aldus de burgemeester en voorzover bekend waren er ook geen 'historisch beroemde' inwoners in beide dorpen geweest.
Het hoofdmiddel van bestaan was de landbouw en de fruitteelt, daarnaast stond in Heesselt de N.V. Heesseltsche steenfabriek voorheen W.P. de Vries en Co. te Rossum. Huisnijverheid bestond niet. De fruitteelt was zeer belangrijk met name als het ging om appels en peren en in mindere mate kersen en pruimen. Tuinbouw vond praktisch niet plaats. De veestapel bestond voornamelijk uit rundvee, paarden en pluimvee waren nauwelijks van enige betekenis. Het laatste gold ook voor de bijenteelt en de visserij op de Waal. Markten en veilingen werden niet gehouden. Vreemd genoeg vermeldde de burgemeester bijvoorbeeld niet de klompenmakerij van Mulders waarvan in 1945 sprake is. De gemeente Varik had geen spoorwegverbinding, hiervoor was men aangewezen op Geldermalsen, Tiel en Zaltbommel. Daarnaast vormde de rivier de Waal een verbindingsweg.
Varik telde een Ned. Herv. kerk en een R.K.-kerk, Heesselt een Ned. Herv. kerk. De R.K.-processie vond vanuit de R.K.-kerk plaats in de tuin van de parochie, maar niet over openbare wegen. Deze processie vond al sind 'mensenheugenis' plaats op de tweede zondag na Pinksteren.
Beide dorpen hadden een openbaar lagere school, daarnaast stond in Varik een R.K.-bijzondere lagere school.
De burgemeester schetste anno 1944 een negatief cultureel beeld van zijn gemeenten. Binnen de gemeente waren er geen zang- of muziekgezelschappen, geen bioscopen, geen schouwburgen, geen openluchttheathers, geen dierentuinen, geen sportvelden, geen zwembaden, geen natuur- of strandbaden en werden geen sporten beoefend. Museau, bibliotheken of archieven telde de gemeente niet, 'laat staan opmerkelijke archiefstukken of beroemde handschriften'. In 1941 was nog sprake van de B.O.G.-afdeling Varik en de [Onderlinge] Varkensverzekering 'Varik en Heesselt'. Het daaropvolgende jaar werd de Federatie Hervormde Jongeren afdeling Varik en Heesselt opgeheven. Dat jaar bestonden binnen Varik nog de werkliedenvereniging 'Broederhulp', de Ned. Herv. Meisjesvereniging te Varik en de Onderlinge Paarden- en Veeverzekering 'Helpt Elkander' te Varik, de Oranjevereniging was al opgeheven. In 1944 gaf de burgemeester op dat de gemeente in 'normalen tijd' een voetbalveld telde, dit was nog steeds ter beschikking en had geen schade door de oorlog opgelopen. Later blijkt ook dat in 1944 de voetbalvereniging "De Waalkanters" was opgericht. In 1945 is weer sprake van de Oranjevereniging 'Juliana' en het daaropvolgende jaar van de gemengde zangvereniging "Zanglust" te Varik en verder de Bond van Plattelandsvrouwen afdeling Varik en Heesselt.
Op 7 mei 1945 werd de gemeente Varik bevrijd. Op dat moment was circa 5% van de geëvacueerde inwoners nog niet teruggekeerd van de gedwongen evacuatie in januari 1945. Door het oorlogsgeweld was ondermeer de onderwijzerswoning zwaar beschadigd, van het totaal aantal woningen binnen de gemeente hadden 193 woningen schade opgelopen waarvan 180 lichte schade maar 7 à 8 onherstelbaar verwoest waren. De beschadigde Waaldijk werd op dat moment al hersteld.
laatste wijziging 22-08-2024
1.125 beschreven archiefstukken
16 gedigitaliseerd
totaal 1.582 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 22-08-2024
1.125 beschreven archiefstukken
16 gedigitaliseerd
totaal 1.582 bestanden
Kenmerken
Status toegang:
Toegang met onbewerkte aanvulling
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Aan de openbaarheid zijn geen beperkingen gesteld. Inzage kan echter beperkt zijn als stukken gevoelige of bijzondere persoonsgegevens bevatten van - mogelijk - nog levende personen.
Omvang in meters:
13,87
Categorie:
laatste wijziging 22-08-2024
1.125 beschreven archiefstukken
16 gedigitaliseerd
totaal 1.582 bestanden