Alem

Alem is een dorp in de gemeente Maasdriel

Herkomst Naam
Er zijn twee verklaringen voor de herkomst van de naam Alem:

1. Afgeleid van het Germaanse 'Alhahaima', waarbij 'alha' staat voor heiligdom en 'haima' voor nederzetting.
2. Samengesteld uit 'a' (water) en 'heim' (nederzetting), wat zou betekenen: woonplaats bij het water.

De oudste bekende vermelding van Alem dateert uit 1107 in een oorkonde waarin 'altare de Aleym' wordt genoemd als een geschonken goed aan de abdij van Sint Truiden. 
Wat zegt het Aardrijkskundig woordenboek van Van der Aa over Alem

Gemeentelijke indeling
- 1810 - 1812: Onderdeel van de gemeente Alem, Maren en Kessel (provincie Brabant)
- 1812 - 1819: Zelfstandige gemeente Alem (provincie Brabant)
- 1819 - 1957: Onderdeel van de gemeente Alem, Maren en Kessel (provincie Brabant)
- 1958 - heden: Onderdeel van de gemeente Maasdriel (provincie Gelderland)

Korte geschiedenis van Alem
Alem was oorspronkelijk gelegen aan de zuidelijke, Brabantse kant van de Maas. Door de kanalisatie van de Maas in de jaren 1930 kwam het dorp op de noordelijke oever te liggen, waarmee het geografisch deel ging uitmaken van de Bommelerwaard. In 1958 werd Alem, ondanks protesten van bewoners, toegevoegd aan de Gelderse gemeente Maasdriel als onderdeel van grenscorrecties tussen Noord-Brabant en Gelderland.

Archeologisch onderzoek wijst erop dat er in Alem een Romeinse nederzetting heeft gestaan, genaamd Grinnes. Deze burgerlijke nederzetting was ouder dan het nabijgelegen militaire castellum in Rossum en wordt vermeld op oude kaarten zoals de Peutinger kaart.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde Alem een rol in lokale verzetsactiviteiten. In september 1944 werden enkele inwoners door Duitse troepen geëxecuteerd, een gebeurtenis die wordt herdacht met een monument langs de Jan Klingenweg.

Sinds 1958 vormt Alem via een dam een schiereiland dat verbonden is met de Maasdijk tussen Rossum en Kerkdriel. Deze dam was oorspronkelijk gepland om rechtstreeks naar Rossum te lopen, maar werd aangepast om Kerkdriel te betrekken bij het ontwerp.