Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 2

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 2
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
2
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
2
DE OLIJFTAK .
dien doordrijven . Eene algemeene onte-vredenheid ( ontevredenheid ) ontstond daarover zoowel in de Zuidelijke als Noordelijke gewesten . Omdat hij het meerendeel van zijn leger uit de Noordelijke streken en ook uit de zeesteden van Holland naar Bergen , in Henegouwen , had moeten zenden , dat door Lodewijk van Nassau bij verrassing was ingenomen , had hij nu eindelijk de nog overige soldaten , vooral ook die in den Briel lagen , naar Utrecht moeten ontbieden , waai ' eene gevaarlijke gisting over den tienden penning was ontstaan . Den Briel was daardoor , evenals bijna alle zeesteden , van alle bezetting ontbloot .
In dezen toestand bevonden zich de zaken in Maart 1572 , in den tijd , waarin ons verhaal voorvalt ,
Het was in den namiddag van een der laatste dagen van de maand Maart 1572 , dat een man uit den eenvoudigen burger-stand ( burgerstand ) , zooals uit zijne kleeding bleek , met haastige schreden door de straten van den Briel ging en den weg naar de poort , die naar de Maas voerde , insloeg .
Ieder kende en groette den wakkeren mr . timmermnn Bochus Meeuwssen , die bij zijn gilde in groote achting stond . Ernstig en kloek , was hij wel , als een aanhanger van de nieuwe leer , en zooals men fluisterend zeide , een geheim vriend van den prins van Oranje , bij de Spaansch-gezinden ( Spaansch-gezinden ) gehaat en verdacht ; menig Briel-lenaar ( Briel-lenaar ) eerde hem daarom te meer : want zeer velen waren er , die daarin met hem eenstemmig dachten , maar zijn moed en zijne veerkracht misten .
Buiten de poort gekomen sloeg hij den weg in , die naar het veerhuis leidde . Waarlijk , het verwondert ons niet , dat hij blijde was , dit bereikt te hebben : want al was het in ' t laatst van Maart , deze maand toonde door windvlagen , met sneeuw-en ( sneeuwen ) hageljacht , recht boos gemutst te zijn , en al had 1 1ij een stevig wambuis aan , Meeuwssen kon zich met zijn gehard lichaam moeielijk handhaven tegen den guren stormwind , die hem reeds in de verte het klotsen deed hooren van de golven ! der Maas , die , als aangedreven door ' t I verlangen haar water in de Noordzee te | ontlasten , zich met versnelde vaart voort - ! spoedde .
Wanneer men in onze dagen van een i veerhuis spreekt , dan denkt men zich eene bel loorlijke burgerwoning met verschillende h vertrekken en de noodige gemakken tot i veraangenaming des levens . Niet alzoo was het vóór drie eeuwen , ten minste de wo-ning ( woning ) van Jan Pietersz . Kappelstok , die hij van zijn vader erfde en de zijne noemde , waarin hij met zijne vrouw Lijsbet en j dochter Marie leefde , die woning zouden wij met hare in lood gezette ruiten , onde en bovendeur , rieten dak en met slechts een groot en hol vertrek voor eene onbc-woonhare ( onbc-woonhare ) hut verklaren .
De deur werd , na het aankloppen van j Meeuwssen , door de vrouw des huizes geopend , die hem met een gemeenzaam : « Zoo meester Rochus ! komt gij om uwe Anna weer torugtohalen ? Spoedig binnen : want het is boos weer ,» welkom heette .
Was de woning geheel overeenkomstig j dien tijd nederig en eenvoudig van buiten , het ruim vertrok was dit van binnen niet minder . Alle meubelen , die thans zelfs tot versiering der vertrekken van den am-bachtsman ( ambachtsman ) dienen , werden er gemist . Im-mers ( Immers ) de ruwe sponde , de groote kleerkast van eikenhout , de bankjes tot zittingen waren noodzakelijke behoeften . De twee spinnewielen toonden , dat moeder en doch-ter ( dochter ) , evonais alle ., zoowel aanzienlijke als geringere Nederlandsche vrouwen , voor de vervaardiging van eigene kleedingstoffen !
zorgden . Eene hooge bedstede was aange-bracht ( aangebracht ) in den eenen hoek van het vertrek , boven welke de slaapplaats der dochter gevonden werd . Toch zag het er niet on-herbergzaam ( onherbergzaam ) in dit vertrek uit . De Neder-landsche ( Nederlandsche ) zindelijkheid werd toen ook reeds in de meeste woningen , zelfs van den een-voudigen ( eenvoudigen ) burgerstand , gevonden en Lijsbet en Maria kenden en eerden de nationale deugd . Onder den grooten en wijden schoor-steen ( schoorsteen ) brandde een groote stapel turf , en deze verspreidde eene aangename warmte , die welgevallig moest zijn bij de hevige windvlagen , welke men buiten hoorde , en die zich vermengden met het golf geklots van den breeden Maasstroom .
Bij dien haard zat de veerman Kappel-stok ( Kappelstok ) , evenals Meeuwssen , iemand van middelbaren leeftijd . Meer ineengedrongen , dan laatstgenoemde , toonde zijn verweerd en door den invloed van de zonnestralen verbruind gelaat , kracht en sterkte . Hij was de type van een echt Nederlandsch zeeman der zestiende eeuw . Zijn open en moedig oog teekende eerlijke rondborstig-heid ( rondborstigheid ) en vastberadenheid . Waarlijk , hij , die als veerman met eene ranke schuit , soms gevaarlijke tochten moest doen , had zeker ook moed en beradenheid noodig . De vrouw , die zooeven onzen wandelaar had binnengelaten , en daartoe vanachter haar spinnewiel was opgestaan , waartoe zij echter , na Meeuwssen eene bank bij den haard gegeven te hebben , terugkeerde , geleek in voorkomen in alles op die kracht-volle ( krachtvolle ) Nederlandsche heldinnen van dit tijd-perk ( tijdperk ) , die , als de mannen te kort schoten , den vijand niet vreesden , maar moedig het vuurroer opvatten . Nog twee personen moeten wij vooral niet onopgemerkt laten , omdat zij eene plaats in ons verhaal be-slaan ( beslaan ) : de dochter des huizes , deschoone , frissche twintigjarige Maria en de even oude Anna , het eenig kind van Meeuwssen , die een bezoek bij hare vriendin had afgelegd en nu door haar vader werd teruggehaald . Vuur en ieven , moed en kracht , ernst en jokkernij straalden uit de helderblauwe oogen van de beide rondwangige Neder-landsche ( Nederlandsche ) meiskens der zestiende eeuw . Niet dat teedere , romaneske , sentimen-teele ( sentimen-teele ) , smachtende schoon van onzen tijd werd bij beiden gevonden . Hoe zij gekleed waren ? Vraag het den lezer of lezeres ! aan lederen romanschrijver of historicus , die dezen tijd , tot hun onderwerp kozen ; wij hebben zeker reeds lang genoeg uw geduld met onze beschrijving vermoeid , wij zwijgen dus daarvan .
« Goeden avond , vriend Jan ! Het spookt daar buiten geducht , en de sneeuwbuien spelen bijna even erg den baas als de hertog van Alva met zijne Spanjolen in den lande .» Met deze woorden wierp Rochus zijne muts af , schudde het vocht van zijn wambuis , en gaf hij den veerman de hand , die haar met de hartelijkheid , den Nederlander eigen , drukte . « Engij , meis-kens ( meiskens ) , ging Meeuwssen voort , « zoo druk aan ' t kouten . De tijd heeft u zeker niet verveeld ; als Anna over haar Willem Lievensz en Maria over Cornells Roobol bezig zijn , dan valt er aan geen verveling te denken . Nu ! kleurt maar niet ; het zijn ook flinke gasten , echte Watergeuzen , wel in staat een meisjeshoofd in de war te brengen . Jammer ! dat die vermaledijde Alva met zijne benden hier zoo huis houdt , en u belet door een eerlijk huwelijk trouwe gaden dier brave Hollandsche jongens te worden , welke nu buiten ' t land moeten dienen ! Wij moeten ons ook nog gedekt houden . » Met deze woorden nam hij bij Kappelstok plaats en wendde zich tot dezen , « ter sluips kunnen wij slechts ter preeke gaan en Gods woord van een waar
I Christenleeraar hooren verkondigen . In den Briel gaat het als overal : een partij juicht over de tirannie van Alva , de betergezinden zijn lafhartig en flauw . Zie je , Kappelstok , toen vader Treslong nog baljuw was , ging het anders ; maar eilaas ! de zoon heeft al , evenals zoovele braven , het land moeten verlaten en zich bij de Watergeuzen voegen . Het is om woedend te worden van ergernis . O ! zoo ik kon helpen om den prins van Oranje stadhouder van den koning te maken , en den hertog voor altijd uit ' t land te ver-bannen ( verbannen ) , ik had daar goed en bloed voor over . »
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het