Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1872; p. 1

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 1
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
1
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
TBSIBB
D f © 0 E Ah
Alle stukken en brieven , de Redactie betreffende , franco aan de Uitgevers : Gebr . Belineante , te ' s Gravenkage .
Abonnementsprijs prt kwartaal : een gulden .
Verschijnt eiken Zondag .
TWEEDE MUm . — JÊt i — 1 JASUARH873 .
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 .
Franco per post in alle deelen des Rijks , bij toezending vooraf van een postwissel a ƒ 1 . — of 20 postzegels a vijf cents .
Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement 250 reg . 12 % et .; — 500 reg . 10 et .; — 1000 reg . 7 % et .
DEI-BETEL DU572 .
( Historisch-romantische schets .)
DOOR
J . Gr . VlfclESE .
I .
HET VEERHUIS .
„ ebben vele vroegere en latere vol-ft ( vol-ft ) ken in hunne geschiedenis een hel-dentijdperk ( heldentijdperk ) aan te wijzen , waarop de nakomeling met verwondering j ^ staart ; ook wij Nederlanders mogen op die eer billijke aanspraak maken . De vestiging van onzen Staat , de wording van de vroegere Republiek der Vereenigde Nederlanden toch , kostte eenreuzenstrijd van tachtig jaren tegen de machtigste monarchie van dien tijd in Europa .
Het vertrappen der door vroegere vorsten geschonken , aangenomen en ook door den Spaanschen koning plechtig bezworen pri-vilegiën ( privilegiën ) ; het vervolgen van allen , die tot de protestantsche kerk waren overgegaan , of , zooals hare aanhangers dit noemden , tot de gezuiverde leer behoorden ; de vrees voorde invoering der Spaansche Inquisitie , waren oorzaak van een oorspronkelijk slechts lij-delijk ( lijdelijk ) verzet tegen de regeeringsplannen van Filips II . Roomsche zoowel als onroomsche edelen bleven de gisting onder het volk door onderlinge verbintenissen , bijeenkomsten en verzoekschriften versterken ; maar , hoe-wel ( hoewel ) de weifelachtige en listige landvoogdes Margaretha van Parma vooral den lieveling des volks , den stadhouder van Holland , West-Friesland , Zeeland en Utrecht , Wil-lem ( Willem ) van Nassau en prins van Oranj e duchtte , werkte deze handelwijze der grooten toch riföfs uit dan den vreeselijken beeldenstorm , door godsdienstdrijvers veroorzaakt en mee -
rendeels bedreven door de heffe des volks . Bevree sd , huiverende v oor de gevolgen dezer " daad , loste zich de samenspanning der edelen op , en werd het weerloos volk de speelbal van een tiran .
De mare weerklonk : de Koning wil de Nederlanders straffen , de beroerten dem-pen ( dempen ) , een leger onder den hertog van Alva zal naar deze landen komen . Alva kwam , de landvoogdes legde hare waardigheid neder , en de wreede , bekwame en onver-biddelijke ( onverbiddelijke ) krijgsman werd landvoogd in 1567 .
Honderden vielen als slachtoffers van hun vroeger verzet . De Raad van beroerte , terecht Bloedraad genoemd , bracht edelen en burgers op het schavot . Ook de graven van Egmond en Hoorne moesten hun vroe-ger ( vroeger ) gedrag met den dood bekoopen : hunne hoofden vielen in 1568 te Brussel . Duizen-den ( Duizenden ) , die tot de nieuwe leer behoorden , of zich aan verzet tegen Filips II schuldig achtten , hadden het land verlaten ; ook Willem van Oranje . Nederland lag schijn-baar ( schijnbaar ) weerloos aan de voeten van een dwin-geland ( dwingeland ) . Een volk van boeren van kaas en boter , meende de trotsche Spanjaard , kon zich tegen hem , den eersten krijgsman van Europa , en zijne aan overwinning gewone soldaten niet verzetten .
Wat hij niet kon denken , gebeurde . De omstandigheden vormen den mensen . Wan-hoop ( Wanhoop ) spoort aan tot strijd op leven en dood , en maakt een krachtvol volk tot helden . Wel gelukten de pogingen niet , door Wil-lem ( Willem ) van Oranje aangewend , om , geholpen door zijne dappere broeders : Jan , Lode-wijk ( Lode-wijk ) , Adolf en Hendrik van Nassau , met legers op eigene kosten geworven , Alva te bestrijden , en de vrijheid der Neder-landers ( Nederlanders ) te herstellen ; wel waren de meeste Katholieke edelen weer den Koning toege-vallen ( toegevallen ) , en was het voornaamste deel der Nederlanden , de Zuidelijke gewesten , den landvoogd onderworpen ; in het Noorden
bleef echter eene kern onder het volk in alle standen bestaan , die de Hervorming
getrouw , Aiva en de Spanjaarden haatte en den prins van Oranje aanhing en als toekomstigen verlosser erkende . De dood van een Herman de Ruiter strekt hiervan ten bewijze .
Had vroeger Barlaimont spottend de ver-bonden ( verbonden ) edelen , om de ontruste landvoogdes te bemoedigen , Geuzen genoemd ; deze naam was aangenomen door allen , die uit vrees voor of haat tegen den Spanjaard , het vaderland hadden verlaten . Gruwelijke wraak namen zij , waar zij konden , op hunne vervolgers ; als Boschgeuzen ont-aarden ( ontaarden ) zij soms bijna in roovers , en als Watergeuzen , met een vrijbrief van en in naam van den prins van Oranje , zochten zij de Spanjaarden met hunne tallooze kleine schepen , tot vloten vereenigd , op alle zeeën afbreuk te doen , terwijl de koningin van Engeland , Elizabeth , uit vijandschap tegen Spanje , deze vrijbuiters oogluikend hare havens als een toevluchts-oord ( toevluchtsoord ) vrijliet . Even als vroeger de Noor-mannen ( Noormannen ) waren de Watergeuzen gevreesd . Zelfs andere volken , ja eigene landgenooten waren bang voor een bezoek van hen , en geen wonder . Waren er toch edele mannen onder , die . hen aanvoerden , de admiraal , Lumey graaf van der Marck , is door wreed-heid ( wreedheid ) in onze geschiedenis berucht , en zucht tot buit , zoowel als blinde haat tegen de Span-jaarden ( Spanjaarden ) en de Katholieke geestelijken ont-vlamde ( ontvlamde ) den grooten hoop , waarvan de meesten veel meenden te moeten wreken . « Liever Turksch » was hunne leus , en het bekende Geuzen Onze Vader gaf te kennen , hoe zij over Alva dachten . Van deze woeste Watergeuzen zou de bevrijding van Neder-land ( Nederland ) uitgaan .
Alva had den tienden penning geëischt . Eene belasting , die in volslagen strijd was met de rechten der Nederlanders en gevaar-lijk ( gevaarlijk ) voor hun handel . Met geweld wilde Alva
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het