Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 19

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 19
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
19
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
DE OLIJFTAK .
5
DE KATTENKAFAÉL .
( Met eetie gravure .)
- S -
In de tweede helft der vorige eeuw , zoo verhaalt de « Gartenlaube » was een arme schrijnwerker en vor-mensnijder ( vor-mensnijder ) uit noordelijk Hongarije op zijn voetreis tot naar Zwitserland gekomen en had zich eindelijk in het dorp Worblaufen bij Bern met der woon ge-vestigd ( gevestigd ) , daar de aldaar bestaande papierfabriek hem volop werk gaf . Deze schrijnwerker was de vader van onzen Godfried . Zwak , ziekelijk , naar geest en lichaam weinig ontwikkeld , groeide hij aan vaders zijde op zonder onderricht en bijna zonder opzicht , zooals honderd andere arme kinderen in het dorp ; het grootste gedeelte van zijn tijd bracht hij door in ' t vrije veld , daar zijne ouders , en niet ten onrechte , meenden dat
| geiten , koeien en vooral katten naar de natuur te teeke-| ( teeke ) nen . — Godfried's vader was echter niet ingenomen met die oefeningen in de kunst . Voor den knappen schrijn-werker ( schrijnwerker ) bleef papier toch maar papier en de eenige waar-dige ( waardige ) grondstof om er de voorwerpen der buitenwereld op af te beelden was voor hem ' t hout . Daar hij zijn jongen niets anders ter beschikking stelde , en hem hardnekkig papier bleef weigeren , maakte deze van den nood een deugd en begon zijne dieren te snijden in plaats vanaf te teekenen , en weldra waren zijne houten koeien , schapen en herders-jongens ( herdersjongens ) het voorwerp van de bewondering en het sieraad der stulpen van Worblaufen .
Intusschen had in het jaar 1778 de groote menschen-vriend ( menschenvriend ) en volksonderwijzer Pestalozzi te Birr , in het kanton Aargau , zijn werkinrichting voor arme kinderen gevestigd . Daarin werd ook Godfried opgenomen en hier ontving hij zijn eerste schoolonderricht . Maar noch zijn verstands -, noch zijn lichaamsontwikkeling ging hier vooruit ; daarentegen vertoonde zich reeds toen zijn uit-stekende ( uitstekende ) aanleg voor ' t teckenen . In een verslag , dat het economische genootschap van Bern , in het jaar 1778
teekentaient en zijn zeldzaam geheugen dat , evenals een schetsboek , alles onthield wat hij eenmaal had ge-zien ( gezien ) , zoodat hij het langen tijd daarna met de grootste getrouwheid uit zijn hoofd weder afteekenen kon . Tot een zelfstandig werken kwam hij echter eerst ua Freu-denberger's ( Freudenberger's ) dood ; zoolang deze leefde , werd hij door hem bijna uitsluitend als kleurdersgezel in dienst gesteld , waarvoor hij bij den kunstenaar kost en inwoning ge-noot ( genoot ) . Nauwelijks echter was Preudenberger overleden , of de katten-Rafaël ontwikkelde zich in al zijn oorspron-kelijkheid ( oorspronkelijkheid ) .
Mind's ziekelijk gestel , zijn beperkte verstandsver-mogens ( verstandsvermogens ) en zekere barsche trek in zijn karakter hadden hem van zijne jeugd af van den omgang met menschen verwijderd gehouden ; als een halve idioot , had hij zich des te inniger bij de dierenwereld aangesloten en vooral moest hem , daar hij door ziekte zoo vaak zijn kamer niet verlaten kon , de kat als het huisdier bij uitnemend-heid ( uitnemendheid ) , dat hij altijd bij zich kon hebben , bij voorkeur gezelschap houden . Zoo was hij dan altijd omringd door zijn // Bussi » ( de Zwitsersche naam voor // Poes ».) Zij
dit onbezorgde leven in de open lucht zijn lichaam zou harden en versterken . Op zekeren dag kreeg de eigenaar van den papiermolen , voor welken de oude Mind werkte , bezoek van een Duitsch schilder , met name Legel , die in het fraai gelegen , door prachtige bosschen omringde Worblaufen het schoone jaargetijde kwam doorbrengen . Wanneer deze nu studiën naar de natuur maakte , landschappen of beesten schilderde , zoo volgde de jonge Mind hem steeds als een schaduw , keek over zijn schou-ders ( schouders ) naar het schetsboek en ging met de grootste be-langstelling ( belangstelling ) de vorderingen van zijne schets na . De arme ziekelijke jongen boezemde Legel medelijden en deel-neming ( deelneming ) in ; hij gewende zich aan zijn gezelschap , nam hem mede op zijne wandeltochten , noodigde hem bij zich in zijne woning en toonde hem daar zijne schetsen en verzameling van kopergravures , waaronder vooral de afbeeldingen van dieren de aandacht van den knaap trokken . Deze begon straks zelf te teekenen , copieerde onder Legel's toezicht kleine afbeeldingen , liet zich daarin terechtwijzen en waagde er zich ook weldra aan
DE KATTËX-RAFAEL
over deze inrichting openbaar maakte , wordt van hem het volgende gezegd :
" Friedly Mynth , van Byssi , woonachtig te Worblaufen , zeer zwak , onbekwaam tot eenigen arbeid waarbij inspanning vereischt wordt , vol talent voor teekenen ; dit zeldzame kind paart met zijn kunstenaarsluimen eenige schalksheid . Teekenen is zijn eenige bezigheid . Hij is 10 jaar oud .»
Toen Godfried van Birr naar de ouderlijke woning was teruggekeerd , werd de schilder Freudenberger te Bern opmerkzaam gemaakt op diens bijzonderen aanleg voor ' t teekenen , en hij nam hem bij zich in huis . Freudenberger stond bekend als een bekwaam genre-schilder ( genreschilder ) en maakte een aantal zijner stukken meer alge-meen ( algemeen ) , daar hij ze in koper etste en daarna kleurde . Voor dit laatste werk dacht hij Mind te gebruiken wien hij daarom zoowel in het teekenen als in ' t kleuren met waterverf onderrichtte . Met grooten ijver kweet Godfried zich van zijne taak , en op verbazende wijs ontwikkelde zich bij deze bijna geheel werktuigelijke bezigheid zijn
snorde achter zijn leuningstoel , op zijn schouders of op zijn knieën , als hij aan ' t werk zat . De leefwijze van deze [ aardige en intelligente dieren was zijn geheele wereld ; in alle toestanden van hunne ontwikkeling , van ' t jong geboren poesje tot aan den ouden loomen kater , bestudeerde hij ze met het oog van den kunstenaar . Het jongen van zijn lievelingskat was voor hemeen gebeurtenis , die hem weken lang in koortsachtige spanning hield ; te midden van zijn staartige pleegkinderen werd de afgetrokken schuwe mensch een aangenaam gezellig man . De vruchten van die oplettendheid jegens zijne lievelingen zijn de schoone teekeningen , die onder den naam // Mind'sche Jkattengroepen » eene zoo groote ver-maardheid ( vermaardheid ) hebben gekregen , dat zij in zijn levensonderhoud konden voorzien en zijn kunstenaarsnaam door geheel Europa verspreidden . Niet ten onrechte heeft de geschie-denis ( geschiedenis ) der kunst hem den katten-Rafaël genoemd , daar noch vóór noch nii hem een ander kunstenaar deze hooge mate van kunstvaardigheid in de opvatting en het weer-geven ( weergeven ) van het leven , de gedaante en de verschillende
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het