Archieven

 

Uw zoekacties: De Olijftak, 1871; p. 17

De Olijftak

beacon
1  records
 
 
DOT_1871 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1871; p. 17
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
17
Datum:
1871
Jaargang:
1871
Is onderdeel van:
8KI&Ï.ÏJ8TRKKR » W 1 I K B h II ) IOOR A.LLI 8 T 1 1 I ) E I <
Hoofdredacteur : Ds . S . L . ten Hove , te Hoorn .
Alle stukken en brieven franco aan de Uitgevers : Gebr . Belinfante , te ' s Gravenhage .
Inzending van advert entiën uiterlijk vóór Vrijdag-middag ( Vrijdagmiddag ) 2 ure .
Verschijnt eiken Zondag .
EERSTE JAARGANG ■- $ 3 . - 15 JAMJARI 1871 ,
Bureel : Tweede Wagenstraat , 100 ' S & EAVENHAGE .
Abonnementsprijs per kwartaal : eek gulden . Franco per post in alle deelen des Rijks , bij toezending
vooraf van een postwissel a ƒ 1 . — of 20 postzegels
a vijf cents . Advertentiën : Prijs per regel 15 ets . — Abonnement
250 reg . 12 % et .;— 500 reg . 10 et .;— 1000 reg . 7 % et .
Verkrijgbaar bij alle boekhandelaren en postdirecteuren des Bijks . — Agenlen in N.O.Indië : Brtjining en Wijt , te Batavia , en aan de Kaap de Goede Hoop : J . M . Belinfante , Kaapstad . — Met de aanneming en bezorging van Advertentiën in Duitschland , Oostenrijk en Zwitserland belasten zich de HH . Haasenstein & Vogleb , te Hamburg , Lubeek , Francfort a/M ., Berlijn , Leipzig , Bresden , Breslau , Keulen , Stuttgart , Weenen , Traag , Bazel , Zurich , St . Gallen , Geuève en Lausanne . Voor België , Frankrijk , Engeland en Italië adresseere men zich bij G . L . Daube & Co ., 26 , Chaussée de WAvre , IxeUes-lez-BruxeLLes .
MIDDELEN TEGEN DEN OORLOG .
{ Vervolg en slot .)
een beter middel tegen den oorlog dan oorlog , zeggen sommigen ; daardoor wordt men met | al de afschuwelijkheden van den krijg vol-' ( vol ) ledig bekend , en zij , die anders misschien om nietige redenen den vrede zouden willen verbreken , zullen door de gedachte aan de ellenden des oorlogs daarvan worden terug-gehouden ( teruggehouden ) .
Zij , die zoo spreken , verliezen eene gewichtige om-standigheid ( omstandigheid ) uit het oog , namelijk , dat zij , die den oorlog verklaren , voor zich betrekkelijk weinig van de daaraan verbonden ellenden hebben te vreezen , en dat der vorsten menschlievendheid blijkens de ervaring gewoonlijk niet opweegt tegen overwegin-gen ( overwegingen ) van persoonlijk belang . Daar buitendien niemand op de gedachte zal komen om een oorlog in ' t leven te roepen alleen om den oorlog als iets afschuwelijks te doen kennen , achten wij de verdere bespreking van dit zoogenaamde middel overbodig . Wij mochten het echter niet onopgemerkt voorbijgaan , omdat op gelijksoortige gronden een ander middel wordt aan-bevolen ( aanbevolen ) , dat wel eene aandachtige beschouwing verdient .
Als elk burger in den staat tot den krijg geroepen kan worden , als door algemeene dienstplichtigheid de meerderheid der bevolking in de gelegenheid komt , de jammeren des oorlogs van nabij te beschouwen of bij ervaring te leeren kennen , dan zal de regeering niet lichtvaardig tot den oorlog durven besluiten ; het volk zou dan in verzet kunnen komen , daar het in den oorlog de bedreiging zijner hoogste belangen ziet . En , voegt men er dan bij , als het volk niet wil , zal de regeering het toch niet tot den krijg kunnen dwingen .
Deze redeneering , hoe schijnbaar juist ook , lijdt aan groote eenzijdigheid . Wanneer men spreekt van
algemeene dienstplichtigheid , mag men daarbij niet slechts denken aan eene tijdelijke vereeniging van weerbare burgers , maar dan dient daarbij het denk-beeld ( denkbeeld ) van onder de militaire krijgswet dienende burgers op den voorgrond te staan . Immers van het oogen-blik ( oogenblik ) af dat de burgers bij het leger worden inge-lijfd ( ingelijfd ) , houden zij op zelfstandig denkende wezens te zijn : zij zijn dan een werktuig geworden in de hand der regeering , en wee den soldaat , die in strijd met dit beginsel zou willen handelen ! Het leger , ook al is het uit burgers samengesteld wier hoogste belang is het behoud van den vrede , is volstrekt machteloos bij eene eventueele poging tot verzet en kan desnoods zelfs worden gebezigd om de stemmen tot zwijgen te brengen , die zich tegen eene regeeringshandeling , als eene oorlogsverklaring bv . , verheffen . Het stelsel van algemeene dienstplichtigheid mag alzoo kunnen dienen om een geheel volk van den oorlog af keerig te maken , het dient in gelijke mate om de pogingen tot een krachtig verzet te bemoeielijken .
Maar niet alleen dat men door de toepassing van dit middel tot voorkoming van den oorlog het be-oogde ( beoogde ) doel bereikt ; wij gelooven dat men daardoor juist het tegenovergestelde teweegbrengt .
Zoolang de volken niet zelve de vraag van vrede en oorlog beslissen , zoolang zal deze wijze van legervorming er toe bijdragen om van tijd tot tijd een oorlog in het leven te roepen . Het stelsel van algemeene dienstplichtigheid , zooals dit bijv . in Pruisen bestaat , zal den noodlottigen toestand van gewapenden vrede bestendigen ; het eischt het behoud der staande legers en houdt deze verder-felijke ( verderfelijke ) instelling in stand . Terwijl alle verschijnselen aanwezig zijn dat die instelling anders spoedig haar eigen dood zoude sterven , dient de algemeene dienst-plichtigheid ( dienstplichtigheid ) om haar nieuwe levenskracht , te geven , en om bij de verschillende staten een wedijver in machtsvertoon te doen ontstaan , die blijkens de ervaring maar al te zeer uitlokt tot het meten dei-krachten ( deikrachten ) .
Maar , zal men ons tegenwerpen , aan dat stelsel heeft Pruisen zijne oppermacht te danken , en er bestaat geen ander middel om zich tegen misbruik van macht van die zijde te waarborgen . Hoewel de beantwoording van deze bedenking buiten ons on-derwerp ( onderwerp ) ligt , willen wij er toch een oogenblik bij
stilstaan , daar , zooals men zal zien , beide question inderdaad zeer nauw met elkander in verband staan . Het is waar , door de algemeene dienstplichtigheid is Pruisen de eerste militaire natie van Europa geworden . Maar hoe ook ? Kunnen de verkregen voordeelen geacht worden optewegen tegen de offers die daartoe moesten worden gebracht ? Geens-zins ( Geenszins ) . Niet de physieke en materieele maar de moreele en intellectueele krachten van een volk bepalen zijne waarde en den rang , die liet in de rij der natiën toekomt . Pruisen , hoewel het bij de meeste be-schaafde ( beschaafde ) staten achterstaat in politieke ontwik-keling ( ontwikkeling ) , nam voor de jongste oorlogen in alle andere opzichten eene eervolle plaats in . Verdient het na den barbaarschen krijg van 1870 diezelfde plaats nog ? Heeft het verlies van zoovele krachtige man-nen ( mannen ) , van zoovele gezonde elementen der Pruisi-sche ( Pruisische ) maatschappij het gehalte dier maatschappij niet verminderd ? Is de stilstand op alle gebied , een trawant van eiken krijg , niet van nadeeligen invloed geweest op den geregelden gang van de ontwikkeling en den vooruitgang des volks ? Zal eindelijk de tijdelijke verdierïijking van zoovele duizende strijders niet nadeelig werken op het an-dere ( andere ) deel van het Pruisische volk ? Het antwoord op deze en dergelijke vragen is niet twijfelachtig . Pruisen moge aan de algemeene dienstplichtigheid zijn staatkundig overwicht te danken hebben , daar-mede ( daarmede ) is dan ook alles gezegd . Wat de andere voor-deelen ( voordeelen ) betreft , door dat stelsel verkregen , zij ver-liezen ( verliezen ) alle waarde , als men bedenkt welke verbazende offers daartoe moesten worden gebracht . Ook de waarde echter van het staatkundig overwicht schijnt ons zeer gering toe . Engeland , dat in staatkundige ontwikkeling ver boven Pruisen staat , deed vrij-willig ( vrijwillig
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het