3275 Archief van steenfabriek De Lagewaard te Hurwenen, (1842) 1909-1968
3275
Archief van steenfabriek De Lagewaard te Hurwenen, (1842) 1909-1968
Inleiding
2. Context
2.2. Historie
3275 Archief van steenfabriek De Lagewaard te Hurwenen, (1842) 1909-1968
Inleiding
2. Context
2.2.
Historie
laatste wijziging 04-10-2017
In 1842 werd door Jan Willem van der Elst te Werkendam en Cornelis Schiffer te Emminkhoven op een uiterwaard op de linkeroever van de Waal in Hurwenen, nabij de Hurwenense Hoek, een steenfabriek opgericht. De fabriek kreeg de naam 'De Lagewaard'. In de loop van de daaropvolgende decennia werd de fabriek steeds uitgebreid en werden steeds meer percelen in de buurt aangekocht om de klei te kunnen gebruiken voor het bakken van stenen. Ook werd meerdere malen toestemming gekregen voor het aanleggen van nieuwe kribben of het verlengen van bestaande kribben met het oogmerk om op termijn meer klei te kunnen winnen. In 1875 werd de eerste stoommachine aangekocht. In 1904 werd de fabriek onderdeel van de in dat jaar opgerichte "N.V. Steenfabrieken v/h J.W. van der Elst" met als directeuren Jan Willem van der Elst en zijn zoon Willem Jacob van der Elst. In 1908 volgde de verkoop van de fabriek aan mr. Nicolaas Marius Lebret te Oosterbeek voor 185.000 gulden. In 1927 kocht de "N.V. Steenfabrieken v/h Van Lookeren Campagne" de fabriek voor 375.000 gulden, inclusief gebouwen, inboedel, landerijen en 15 arbeiderswoningen op het terrein, maar exclusief de woning (villa Ouderszorg) van de directeur / eigenaar. De eigenaren, beiden Willem van Lookeren Campagne geheten (ze waren neven), bezaten ook de steenfabriek de Crobsche Waard te Haaften. Beide bedrijven bleven enkele jaren onafhankelijk van elkaar draaien, maar in 1936 werd de fabriek in Hurwenen in de N.V. opgenomen. Voor een overzicht van de ontwikkelingen ten aanzien van de concentratie van de baksteenindustrie waarbij de fabriek in Hurwenen betrokken was na die tijd, wordt verwezen naar de publicatie van M. Dings (zie literatuuropgave in paragraaf 5.3 van deze inleiding).
Kort voor de tweede wereldoorlog leed de fabriek verlies en na de oorlog waren de resultaten sterk wisselend, maar echt goed werden ze niet meer, ondanks forse investeringen. Schaalvergrotingen waren aan de orde van de dag in de baksteenfabricage van de jaren zestig en zeventig van de twintigste eeuw. Ook Van Lookeren Campagne ontkwam daar niet aan en ging een samenwerkingsverband aan met steenfabriek Belvédère uit Maastricht. Voor de fabriek in Hurwenen werd de firma Deltamuur opgericht, die diende om een nieuw idee uit te werken: het maken van prefab woningbouwelementen, bekleed met bakstenen. Maar de sanering bleek ook in Hurwenen onomkeerbaar. In 1992 viel het doek.
De firma Sterk Bouw Elementen uit Rossum gebruikte de fabriekshallen nog enkele jaren, maar daarna kwamen de gebouwen leeg te staan. Gebouwen en terreinen kwamen in handen van Rijkswaterstaat. De bedrijfsgebouwen werden in 2002 gesloopt op de fabrieksschoorsteen na. Het gebied werd heringericht als natuurgebied en betrokken bij de plannen in het kader van "Ruimte voor de rivier".
De firma Sterk Bouw Elementen uit Rossum gebruikte de fabriekshallen nog enkele jaren, maar daarna kwamen de gebouwen leeg te staan. Gebouwen en terreinen kwamen in handen van Rijkswaterstaat. De bedrijfsgebouwen werden in 2002 gesloopt op de fabrieksschoorsteen na. Het gebied werd heringericht als natuurgebied en betrokken bij de plannen in het kader van "Ruimte voor de rivier".
laatste wijziging 12-10-2017
18 beschreven archiefstukken
Inventaris
laatste wijziging 12-10-2017
18 beschreven archiefstukken
Kenmerken
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
onbeperkt
Omvang in meters:
0,75
Categorie:
laatste wijziging 12-10-2017
18 beschreven archiefstukken