Archieven

 

Uw zoekacties: Archief van het gemeentebestuur van Heerewaarden, 1938 - 1998

3202 Archief van het gemeentebestuur van Heerewaarden, 1938 - 1998

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiërarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiërarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. De gemeente
1.1 Dorp aan de rivier 1)
1.2 Grondgebied
1.3 Naam, wapen en vlag 6)
3202 Archief van het gemeentebestuur van Heerewaarden, 1938 - 1998
Inleiding
1. De gemeente
1.3
Naam, wapen en vlag 6)
De oudste vermelding van Heerewaarden (Heriuuarda) komt voor in een dertiende eeuws afschrift van een oorkonde uit 997 van keizer Otto III waarin hij Heerewaarden afstaat aan bisschop Notger van Luik. De oorkonde is in 997 opgemaakt, maar het gedeelte over Heerewaarden in het afschrift is te dateren tussen april 999 en januari 1002. Over de verklaring van de naam kan weinig met zekerheid gezegd worden. Het is echter het meest waarschijnlijk dat het tweede deel van de naam ‘waard’, dat in het Gelderse rivierengebied veelvuldig voorkomt, net als elders de betekenis heeft van een door water (rivieren) omsloten stuk grond. Het eerste deel van de naam zou kunnen betekenen 'heir' (menigte, mensen of leger), of 'heer', in de betekenis van ' de heer (eigenaar) van'. De plaatsnaam zou dan achtereenvolgens kunnen betekenen 'waard waar mensen wonen, of een leger(plaats) is' of 'waard van de heer'. 7)
Het wapen van de voormalige gemeente Heerewaarden is verleend bij Koninklijk Besluit van 8 oktober 1901, nummer 26: 'In azuur een op een grasgrond staande tufstenen kerk in natuurlijke kleur, uit het noorden gezien, bestaande uit een éénbeukig schip, met vier gotische ramen en een halfronde deur, waarboven een kleiner gotisch raam, in den noordmuur, en uit twee vierkante door spitse kappen gedekte torens aan de westzijde der kerk geplaatst, iedere toren voorzien van halfronde galmgaten, en overtopt door windwijzers in de gedaante van een haan, de linkertoren voorzien van een wijzerplaat en het dak der kerk van een kruisornament’. 8) Het wapen is ontleend aan een 17e eeuwse koperen gildeplaat, die destijds in het gemeentehuis hing en die afkomstig was van het Heerenwaardense Vissersgilde van Sint Pieter. Op die plaat is onder andere een afbeelding van de Heerewaardense kerk van vóór 1600 te zien met daaronder de aanduiding ‘het wapen van Heerewaarden’.
Op 20 juli 1954 werd bij de firma Eduard W. van Vliet in Groningen een provinciale vlag van Gelderland besteld met in de linkerbovenhoek het gemeentewapen van Heerewaarden. Mogelijk dat dit is gebeurd vanwege de vaststelling van nieuwe provinciale kleuren. Onduidelijk is of de gemeente Heerewaarden daarvoor ook al een gemeentevlag heeft gehad. 9) De gemeenteraad besloot op 19 juli 1984 om een (nieuwe) gemeentevlag te gaan voeren, die door J.F. van Heijningen was ontwerpen. De nogal technische omschrijving luidt als volgt: ‘Groen, met een rode broekingsdriehoek, reikende tot aan de vluchtzijde, vanaf de broekzijde over 14/15 van de lengte van de vlag voorzien van vier schulpen, waarvan de lengten zich onderling verhouden als 5 : 4 : 3 : 2 en waarvan de diepten respectievelijk 1/10, 1/20, 1/40 en 1/80 van de hoogte van de vlag bedragen, met op de driehoek op 1/6 van de lengte van de vlag een gele westgevel van een kerk met twee torens ter hoogte van 2/5 van de hoogte van de vlag, de torens met op de top een gele bol en piek. De hoogte en de lengte van de vlag verhouden zich als 2 : 3.’ In het raadsbesluit wordt de symboliek van de vlag als volgt verwoord: ‘De twee groene vlakken verbeelden de Maas en de Waal, waartussen Heerewaarden ligt. Aan één zijde van de gemeente, n.l. bij de sluizen van St. Andries, raken zij elkaar. Dit wordt uitgedrukt in de naar elkaar toelopende lijnen. Het land ertussen is voor het grootste deel bebouwd. Het rood verbeeldt die bebouwing, in de kleur van de oer-hollandse baksteen. Langs dit land kabbelt het water in onregelmatige golven, hetgeen door de onregelmatige schulpen tot uitdrukking wordt gebracht. Een driehoek, staande op de broekzijde, brengt doorgaans een dijk of een hoogte tot uitdrukking. Hier verbeeldt dus de driehoek de hoogte(n), waarop Heerewarden is gebouwd. Op dit ‘bebouwde’ vlak is de kerk uit het gemeentewapen geplaatst, in vereenvoudigde vorm. Tufsteen valt te vertalen naar wit of geel; om esthetische redenen is voor het laatste gekozen. De driehoek, waavan de schulpen steeds korter worden, geeft een fuik weer. Deze (abstract) afgebeelde fuik staat voor de visserij, die eertijds bloeide in Heerewaarden’. 10)
1.4 Gemeentelijke herindelingen
1.5 Gemeentebestuur
1.6 Taken
2. Het archief
3. Verantwoording van de inventarisatie
4. Noten bij de inleiding
Bijlagen inleiding
Bijlage 1: Literatuur
Bijlage 2: Samenstelling gemeenteraad per raadsperiode 1935-1998
Bijlage 3: Alfabetische lijsten van bestuurders en functionarissen 1935-1998
Inventaris

Kenmerken

Status toegang:
Toegang met onbewerkte aanvulling
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Onbeperkt
Omvang in meters:
67,74