Archieven

 

Uw zoekacties: Archieven van de gerechtsbanken van Tiel en Zandwijk, 1431 - 1811

0008 Archieven van de gerechtsbanken van Tiel en Zandwijk, 1431 - 1811

Uitleg bij archieftoegang

Een archieftoegang geeft uitgebreide informatie over een bepaald archief.

Een archieftoegang bestaat over het algemeen uit de navolgende onderdelen:

• Kenmerken van het archief
• Inleiding op het archief
• Inventaris of plaatsingslijst
• Eventueel bijlagen

De kenmerken van het archief zijn o.m. de omvang, vindplaats, beschikbaarheid, openbaarheid en andere.

De inleiding op het archief bevat interessante informatie over de geschiedenis van het archief, achtergronden van de archiefvormer en kan ook aanwijzingen voor het gebruik bevatten.

De inventaris of plaatsingslijst is een hiƫrarchisch opgebouwd overzicht van beschreven archiefstukken. De beschrijvingen zijn formeel en globaal. Het lezen en begrijpen van een inventaris behoeft enige oefening en ervaring.

Bij het zoeken in de inventaris wordt de hiƫrarchie gevolgd. De rubrieken in de inventaris maken deel uit van de beschrijving op een lager niveau. Komt de zoekterm in een hoger niveau voor, dan voldoen onderliggende niveaus ook aan de zoekvraag.

beacon
 
 
Inleiding
1. Identificatie
2. Context
2.1. Naam van de archiefvormer(s)
2.2. Institutionele geschiedenis
2.3. Geschiedenis van het archief
0008 Archieven van de gerechtsbanken van Tiel en Zandwijk, 1431 - 1811
Inleiding
2. Context
2.3.
Geschiedenis van het archief
Al in 1270 bestond er een schepenbank in Tiel. Wellicht al eerder aangezien er al een vermelding van schepenen in Tiel is uit 1174. De oudste bewaard gebleven stukken in dit archief dateren van het begin van de vijftiende eeuw. Van het oorspronkelijke archief is dus veel verloren gegaan.

De stedelijke archieven, dus ook de rechterlijke stukken omdat die toen nog niet waren afgescheiden van rest van het stedelijk archief, zijn in 1794, bij de nadering van de geallieerde legers, in kisten gepakt en naar Hoorn gevoerd. Vrij snel na de komst van de Fransen zijn de stukken weer teruggekeerd naar Tiel. * 

In het begin van de negentiende eeuw zijn de rechterlijke stukken afgesplitst van de rest van het stedelijk archief en overgenomen door het Rijk. Daarbij zijn fouten gemaakt, zodat er in het stedelijk archief nog stukken van rechterlijke aard aanwezig zijn en in dit archief stukken die wellicht met meer recht in het stedelijk (administratieve) archief hadden kunnen blijven berusten. In het kader van deze inventarisatie is die situatie zo gelaten. Zie hiervoor ook paragraaf 5.3 van deze inleiding.
Het archief was bij de overdracht in 1987 door het Rijksarchief in Gelderland (thans Gelders Archief) voorzien van een grofmazige plaatsingslijst. In de loop van de tijd zijn onderdelen van het archief afzonderlijk verpakt, genummerd en geborgen. Daarbij werden ook dubbele nummers en subnummers gebruikt, zodat het totaaloverzicht langzamerhand verdween. Bovendien was het archief grotendeels in zeer slechte staat vooral door vochtinwerking. Vanaf 2010 tot in 2018 is in fases door diverse restauratieateliers gewerkt aan restauratie van de stukken en verbetering van de charterberging. Het plan werd opgevat om - gezien het grote belang van het archief - om het in zijn geheel te digitaliseren (zie hiervoor ook paragraaf 5.2 van deze inleiding). Om dat zinvol en mogelijk te maken was een uitgebreide herinventarisatie noodzakelijk, waarbij grote series stukken (o.a. boedelpapieren, procesdossiers, verwinstukken) werden gesplitst en afzonderlijk beschreven.
2.4. Verwerving
3. Inhoud en structuur
4. Voorwaarde voor raadpleging en gebruik
5. Verwant materiaal
6. Aantekeningen
7. Beschrijvingsbeheer
8. Bijlage bij de inleiding

Kenmerken

Status toegang:
Definitieve toegang / toegang afgerond
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Onbeperkt
Omvang in meters:
70,50
Opmerkingen:
Archieven van plaatselijke en regionale gerechtsbanken van voor 1811 worden ook (oud) rechterlijke archieven (ORA) genoemd. De rechtsprekende instelling wordt ook schepenbank, gerichtsbank of vierschaar genoemd.
Geografische namen: