Archieven

 

De Olijftak
beacon
1  records
 
 
DOT_1872 De Olijftak
Erfgoedstuk
Tijdschriftpagina
De Olijftak, 1872; p. 260
Naam tijdschrift:
De Olijftak
Pagina:
260
Datum:
1872
Jaargang:
1872
Is onderdeel van:
4
DE OLIJFTAK .
Staatsche ruiters verloren . Het weder dat , in tegen-stelling ( tegenstelling ) met het begin der Meimaand , zeer koud was geworden , en aanhoudende regen belemmerden nu de beschutting van de troepen der belegeraars , wijl al de beschikbare kwartieren tusschen Haren en Noordlaren nauwelijks toereikten om slechts de ruiterij te herbergen . Ook moest het legerkamp aan de stadszijde beschansd worden tegen het vuur der belegerden . Daarentegen bood de ligging en inper-king ( inperking ) der landerijen rondom de stad , eene natuur-lijke ( natuurlijke ) gelegenheid aan , om haar zonder gevaar te naderen . Elke weide was , in plaats van door eene sloot , door dijken afgeperkt , ter manshoogte , die het aanleggen van loopgraven overbodig maakten . Bij de opstelling der troepen , werd dus reeds op den 25sten de stad zóó dicht genaderd , dat met het schot uit een musket de vestingwerken konden worden bereikt . Den daarop volgenden dag werd reeds eene batterij in de loopgraven geplaatst , waar-mede ( waarmede ) men gloeiende kogels binnen de stad wilde werpen , om zoodoende te trachten de burgerij tot oproer te bewegen .
Groningen was sterk bevestigd , van alles ruim-schoots ( ruimschoots ) voorzien , toegerust met een ontzaggelijk geschut , met eene bezetting van 3000 burgers , die ' s Knnings soldij trokken , en ÏOUO oude Spaansche soldaten . Prins Maurits mocht dus op langdurigen tegenstand staat maken ! Toch waren er onder de Staten en in den krijgsraad , die waanden dat het leger zich slechts te vertoonen had , om de over-gaaf ( overgaaf ) van Groningen uittelokken . Jan ten Boer , die bij de latere onderhandelingen zulk een voorname rol speelde , was reeds op den eersten dag uit de I stad in het leger gekomen , en had daar verspreid dat de magistraat wel spoedig tot een verdrag zou ! te bewegen zijn . Het was bekend , dat geene Spaanschgezindheid in der tijd den afval van de Staten bewerkt had , maar naijver op de Omme-landen ( Ommelanden ) , die de Stad boven zich door de Generale-Staten ( Generale-Staten ) begunstigd achtte . De Groningsche uit-gewekenen ( uitgewekenen ) leiden daaruit af , dat zich weldra aldaar oproerige bewegingen zouden openbaren ; en Camminga was zelfs zoo ver gegaan van den Prins te ontraden , eenig geschut voor Groningen te doen aanvoeren . Het is waar , zoodra de stad ingesloten was , stond de handel stil , en voor eene plaats als Groningen , wier talrijke bevolking hoofdzakelijk van het omzetten van koopwaren en van de nijverheid leefde , werden dus de voornaamste bronnen van welvaart gestopt . Daaren-boven ( Daarenboven ) hadden de meer gegoeden hunne bezittingen veelal in de Ommelanden , en misten dus ook deze , ten gevolge van den oorlog , voor een groot deel hunne inkomsten . Redenen genoeg , om niet langer in een toestand van afzondering te vol-harden ( volharden ) , die dreigde uit te loopen op den ge-heelen ( ge-heelen ) ondergang der stad . Maar de lagere klassen , die bij den dag leven en niet op de toekomst letten , bekreunden zich minder om den tegenspoed
vinciën gedaan ! Voornamelijk door toedoen der geestelijken werd dus de dringende ver-maning ( vermaning ) van den landvoogd Ernst , om zich toch niet in onderhandeling met ' s Konings vijanden in te laten , opgevolgd . Eenige abten togen met den burgemeester van Groningen naar Brussel , om daar hulp van Puentes , en een spoedig ontzet te vragen .
Inmiddels hadden de vijandelijkheden vóór de stad een regelmatigen loop gekregen . Een der eerste wapenfeiten van het Staatsche leger was het bemachtigen der schans aan de Hoogerbrug geweest , die het leger van de zee afsneed , juist aan den kant van Delfzijl , waar Hollandsche schepen met de oorlogsbenoodigdheden en pro-viand ( proviand ) dagen achtereen hadden liggen wachten . Die schans was in den avond van den 27sten door Graaf George van Solms bijna geheel ingesloten , toen de bezetting , bemerkende dat zij meteene afsnijding van de stad bedreigd werd , het bij tijds had gepoogd te ontkomen . Eer echter hare voorste gelederen het Schuitendiep bereikt had-den ( hadden ) , waren zij door de Priezen en Schotten achterhaald , en was men handgemeen geworden . Eenige vendels waren uit de voorstad hunne makkers te hulp gesneld , maar moesten voor de overmacht wijken . Al schermutselende was men tot onder de wallen geraakt ; maar de Staat-schen ( Staat-schen ) waren op dit punt niet sterk genoeg om het behaalde voordeel te vervolgen . Zoo veel was intusschen verkregen , dat de schans voortaan door een Priesch vendel bezet werd gehouden , en de schepen van Delfzijl komende ongehin-derd ( ongehinderd ) kouden doorvaren , om de belegeraars van al het noodige te voorzien . En nu aan de ver-eenigde ( ver-eenigde ) troepen de vereischte zorg besteed was , kon het beleg met kracht worden voortgezet . Zestig zware stukken beukten sedert den 5 Juni de wallen ; de loopgraven naderden hoe langer hoe meer de stad , het dichtst bij het groote en en sterke ravelijn , dat de Oosterpoort , be-schermde ( beschermde ) . Aan de inname van dat punt vooral hing het lot van Groningen ; terwijl het door eene zware batterij hevig beschoten werd , was de mijngraver onder den grond bezig en maakte aanstalten om het in de lucht te doen springen . De geheele insluiting der stad werd weldra door het vermeesteren der schans aan de Au
De Groningsche gevolmachtigden te Brussel drongen met steeds kliramender ernst aan op de vervulling der beloften van den Aartshertog . Zij kregen dan ook dagelijks de beste toezeg-gingen ( toezeggingen ) . Een machtig leger heette tot ontzet op weg te zijn ; Fuentes in persoon zou daarover het bevel voeren . Maar daarbij bleef het ook . De landvoogd , van wiens strijdkrachten en geldmiddelen zoo hoog was opgegeven , bleek niet in staat te zijn een tamelijk leger bijeen te brengen . De muiterij onder de Spaansche troepen had thans haar toppunt bereikt , gevoed als zij werd door de onderhandsche kuiperijen der Staten . De muiters hadden zich onder hoof-den ( hoofden ) georganiseerd , en breidden hunne stroop-tochten ( strooptochten ) uit tot voor de poorten van Brussel . Pijnlijk deed zich nu het geldgebrek gevoelen ;
zelfs de Antwerpsche kooplieden tot wie de landvoogd , in zijne verlegenheid , zich om voor-schotten ( voorschotten ) wendde , stelden geen vertrouwen in de Spaansche financiën , en weigerden . En zonder geld was geene bevrediging der muiters te ver-krijgen ( verkrijgen ) , zonder medewerking van deze geen ontzet van Groningen mogelijk ! De berichten die de Gro-ningsche ( Groningsche ) magistraat , onder zulke omstandig-heden ( omstandigheden ) , van zijne afgevaardigden ontving , waren dus verre van bemoedigend . Men begon te vreezen , dat lang eer eenig ontzet te wachten was , de stad stormenderhand veroverd zou worden . De vermees-tering ( vermees-tering ) door de belegeraars der laatste vaste punten in den omtrek , had velen den schrik om het hart gejaagd , de geheele insluiting der stad deed de prijzen der levensbenoodigdheden bovenmatig stij-gen ( stijgen ) , en aan veevoeder kwam welhaast gebrek . Om den anderen nacht betrok ieder burger de wachten , en menigeen moest het daar aanzien dat zijne woning door de gloeiende kogels der belegeraars in de asch werd gelegd . Werd de wacht verlaten , dan was de onrust nog niet geweken , men bleef dag en nacht op zijne hoede , uit vrees dat de Spaanschgezinden de Spaansche soldaten uit het Schuitendiep binnen de stad zouden halen . Want kenschetsend voor den toestand dier dagen is de verhouding tusschen de Groningsche burgerij en de Koninklijke troepen ; de stad had steeds gewei-gerd ( geweigerd ) , het Spaansche garnizoen , dat in hare voor-steden ( voorsteden ) lag , in te nemen , ja , had zelfs aan hun bevelhebber het verblijf binnen hare muren niet toegestaan ! Zoo bestonden er twee partijen binnen de wallen van Groningen , die elkander nauwlettend gadesloegen en het op elkaar's ondergang gemunt midden ; waarvan de eene , door den ijveraar onder de burgemeesters Jarges , aangevoerd , tegen alle bespreking met de kettersche belegeraars geka
Voorbeeld : Klik op de tekst voor meer
laatste wijziging 06-06-2023
1 gedigitaliseerd
 
 
 

Deze site plaatst cookies ten behoeve van het optimaliseren en verbeteren van onze digitale dienstverlening.
Dit gebeurt anoniem. Door gebruik te maken van deze website ga je daarmee akkoord. Lees er meer over in ons privacy statement

Ik snap het