Mijn Studiezaal (inloggen)
3133 Archief van het gemeentebestuur van Ammerzoden, (1811, 1931-1938) 1945 - 1979
3133
Archief van het gemeentebestuur van Ammerzoden, (1811, 1931-1938) 1945 - 1979
Inleiding
1. Geschiedenis 
1.1 Bestuur kort na de oorlog
3133 Archief van het gemeentebestuur van Ammerzoden, (1811, 1931-1938) 1945 - 1979
Inleiding
1. Geschiedenis
1.1
Bestuur kort na de oorlog
laatste wijziging 03-12-2013
De (voormalige) gemeente Ammerzoden ligt in de Bommelerwaard en maakt daarmee deel uit van het Gelders Rivierengebied. De gemeente, die per 1 januari 1999 werd opgeheven, werd in het zuiden begrensd door de Maas, die de grens vormt tussen de provincies Noord-Brabant en Gelderland. In het oosten grensde de gemeente aan Hedel, in het westen aan Nederhemert en in het noorden aan Kerkwijk. Tot de gemeenten behoorden behalve Ammerzoden ook het dorp Well, het gehucht Wellseind en de buurtschappen Wordragen en Slijkwell. Het aantal inwoners nam in de hier beschreven periode toe van 2468 in 1946 tot 3925 in 1979 (zie ook de bijlagen bij deze inleiding).
In september 1941 voerden de Duitsers het leidersprincipe op lokaal niveau in. Dat wil zeggen dat de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders werden ontbonden en dat de taken van beide bestuursorganen voortaan werden waargenomen door de burgemeester. De wethouders verloren dus alle zeggenschap, maar mochten desgewenst wel door de burgemeester als een soort adviseurs worden gebruikt. Burgemeester A.A.J. van Erp bleef in functie, met dien verstande dat hij van januari tot mei 1945 werd vervangen door de NSB-burgemeester J. Boll van Zaltbommel, die in die tijd burgemeester was van meerdere plaatsen in de Bommelerwaard. Die periode viel midden in de evacuatietijd (zie hieronder) waardoor er weinig te besturen was in de gemeente. Boll werd gearresteerd in Zaltbommel in de nacht van 7 op 8 mei 1945. In 1949 werd hij veroordeeld tot 7,5 jaar gevangenisstraf.
De hervatting van het plaatselijk bestuur na de oorlog was geregeld in het 'Besluit Tijdelijke Voorziening Gemeenteraden' van 12 april 1945. Tot aan de eerste geregelde verkiezingen zou een kiescollege een noodgemeenteraad met beperkte bevoegdheden moeten kiezen. Veel bevoegdheden werden opgedragen aan het college van burgemeester en wethouders. De eerste (gewone) verkiezingen na de oorlog vonden plaats op 26 juli 1946.
Begin november 1944 begon de evacuatie van de inwoners van Ammerzoden, die half december was afgerond. Slechts enkele inwoners met een speciale taak mochten blijven. Pas na de bevrijding zouden de geëvacueerden uit het dorp Ammerzoden het voor een groot deel in een puinhoop veranderde dorp terugzien. Het dorp Well was veel minder getroffen door de oorlogshandelingen. De wederopbouw na de oorlog werd zeer vertraagd en gespreid uitgevoerd door het gebrek aan middelen. Het zou tot in de jaren zestig duren voordat er enigszins van een afronding gesproken kon worden. Gebouwen van voor de tweede wereldoorlog zijn er nog maar weinig in het dorp Ammerzoden, behoudens dan het pas lang na de oorlog afdoende gerestaureerde kasteel en de historische ruïne van de Hervormde kerk. Bij de wederopbouw ontving Ammerzoden veel steun vanuit Bodegraven. Langzaam maar zeker kwam het dorp de gevolgen van de oorlog te boven. Woningen en scholen werden gebouwd, nieuwe industrie werd aangetrokken en de bevolking groeide.
1.2 Herindeling en samenwerking
1.3 Gemeentehuis 1)
1.4 Naam, wapen en vlag 2)
2. Archief
3. Aanwijzingen voor de gebruiker
laatste wijziging 10-02-2024
5.897 beschreven archiefstukken
462 gedigitaliseerd
totaal 909 bestanden
Noten
1. Dumont, S.M., Hedel, in: Th. en J. de Roos (red.), Gemeentehuizen in Gelderland: van Aalten tot Zutphen, Groningen / Arnhem 1995 (Werken Gelre 46), p.27-30.
2. Dumont, S. en M. Kleijnen, 'Van Wege den Koning', Gemeentewapens en plaatsnamen in de Bommelerwaard, Zaltbommel 1992, p.64-71.
laatste wijziging 10-02-2024
5.897 beschreven archiefstukken
462 gedigitaliseerd
totaal 909 bestanden
Bijlagen Inleiding
BIJLAGE 1: LIJSTEN VAN BESTUURDERS EN FUNCTIONARISSEN (1810) 1945 - 1998
BURGEMEESTERS 1812 - 1998
H. van Dieden 1812 - 1849
J. de Koning 1850 - 1851
K. Hoeflake 1852 - 1863
J.Ph.A. Uitenhage de Mist 1863 - 1900
M.K. Hoogen 1900 - 1919
W.Th. de Leeuw 1919 - 1924
A.J.H. Herckenrath 1924 - 1930
H.A.B. de Leeuw 1931 - 1938
A.A.J. van Erp 1939 - 1961
J. Boll 1945 (jan. - apr.)
A.E.C.L. Kievits 1961 - 1966
G.G.P.M. Verdegaal 1967 - 1973
H.T.M. Galama 1974 - 1980
R.F.R.M. van Rijckevorsel 1981 - 1987
H.P.J. van Weegen 1988 - 1990
J.C.M. Pommer 1990 - 1998
J. de Koning 1850 - 1851
K. Hoeflake 1852 - 1863
J.Ph.A. Uitenhage de Mist 1863 - 1900
M.K. Hoogen 1900 - 1919
W.Th. de Leeuw 1919 - 1924
A.J.H. Herckenrath 1924 - 1930
H.A.B. de Leeuw 1931 - 1938
A.A.J. van Erp 1939 - 1961
J. Boll 1945 (jan. - apr.)
A.E.C.L. Kievits 1961 - 1966
G.G.P.M. Verdegaal 1967 - 1973
H.T.M. Galama 1974 - 1980
R.F.R.M. van Rijckevorsel 1981 - 1987
H.P.J. van Weegen 1988 - 1990
J.C.M. Pommer 1990 - 1998
WETHOUDERS 1945 - 1998
H.A. de Groot - 1945
H.G. Somers 1945 - 1962
H.M. van Berkel 1962 - 1968
W.P.J. van der Schans 1962 - 1975
M.G.J. van Keulen 1968 - 1970
A.M. van Wordragen 1970 - 1979, 1980 - 1981, 1990 - 1994
M.J.H.A. Somers 1975 - 1978
H. de Groot 1978 - 1982, 1994 - 1998
M.H.A. Goesten 1979 - 1992
E. van Lopik 1982 - 1990
M.P.A. Fraaije 1992 - 1998
H.G. Somers 1945 - 1962
H.M. van Berkel 1962 - 1968
W.P.J. van der Schans 1962 - 1975
M.G.J. van Keulen 1968 - 1970
A.M. van Wordragen 1970 - 1979, 1980 - 1981, 1990 - 1994
M.J.H.A. Somers 1975 - 1978
H. de Groot 1978 - 1982, 1994 - 1998
M.H.A. Goesten 1979 - 1992
E. van Lopik 1982 - 1990
M.P.A. Fraaije 1992 - 1998
* In verband met de ziekte van wethouder Van Berkel werd J. de Rouw door de gemeenteraad benoemd om het wethouderschap over te nemen. Dat besluit is echter tot de dood van H.M. van Berkel niet geëffectueerd.
** In de raadsnotulen van 7-10-1980 wordt melding gemaakt van toestemming van de Commissaris van de Koningin om tijdelijk een 3e wethouder te benoemen. Van Wordragen werd in die vergadering tot derde wethouder benoemd en bleef dat tot en met 16 april 1981.
** In de raadsnotulen van 7-10-1980 wordt melding gemaakt van toestemming van de Commissaris van de Koningin om tijdelijk een 3e wethouder te benoemen. Van Wordragen werd in die vergadering tot derde wethouder benoemd en bleef dat tot en met 16 april 1981.
GEMEENTERAADSLEDEN 1945 - 1998
G.F van Zeelst 1946 - 1949
A. van de Graft 1946 - 1953
N. van Hees 1946 - 1953
H.G. Somers 1946 - 1962
J.W. van Doornmalen 1946 - 1966
D.A. van Uijtert 1946 - 1966
H.M. van Berkel 1946 - 1968
E.A. van Geffen 1949 - 1962
L.Fr. Groeneveld 1953 - 1958
W.P.J. van der Schans 1953 - 1975
A.F. van Zeelst 1958 - 1962
P. Groeneveld 1958 - 1966
M.C. van Beers 1958 - 1967
A. de Koning 1958 - 1970
A.M. van Wordragen 1958 - 1994
J. de Rouw 1962 - 1971
M.J.H.A. Somers 1962 - 1978
M.H.A. Goesten 1962 - 1992
F.J. Hampsink 1966 - 1968
P. Rooijens 1966 - 1978
M.G.J. van Keulen 1966 - 1998
A.A. Verlouw 1967 - 1986
H.F.J.J. Smarius 1968 - 1970
J.A. Aarts 1968 - 1974
A. van Loon 1970 - 1978
H.M. van den Oord 1970 - 1978
T.M. de Looijer 1971 - 1978
H. de Groot 1974 - 1998
E.J. Vos 1975 - 1978
B. de Koning 1978 - 1982
G. Rademakers 1978 - 1982
D.W.J.M. Enders 1978 - 1982
E. van Lopik 1978 - 1996
R. van den Bogert 1978 - 1990
H.S. van Duijnen 1978 - 1994
J.W. Nijenhuis 1982 - 1984
G.R.J.M. Roeling 1982 - 1986
P.A. van Harsel 1982 - 1990
I. Maan - Ter Beek 1984 - 1985
G. Quik 1985 - 1986
H.H. Danklof 1986 - 1998
M.P.A. Fraaije 1986 - 1998
A.J.A. Hoffmans - Reukers 1986 - 1998
H.C. van Geffen 1990 - 1992
P.M. van Cassel - Kokkeel 1990 - 1994
A.W. van Beek 1992 - 1994, 1996 - 1998
C.H. van der Heijden 1993 - 1998
W.J.M. Goesten 1994 - 1998
S. Bouwmeester 1994 - 1995
H.J. Aarts 1994 - 1998
H.C. van Iperen de Groot 1994 - 1998
H.E.E. de Groot 1995 - 1998
A. van de Graft 1946 - 1953
N. van Hees 1946 - 1953
H.G. Somers 1946 - 1962
J.W. van Doornmalen 1946 - 1966
D.A. van Uijtert 1946 - 1966
H.M. van Berkel 1946 - 1968
E.A. van Geffen 1949 - 1962
L.Fr. Groeneveld 1953 - 1958
W.P.J. van der Schans 1953 - 1975
A.F. van Zeelst 1958 - 1962
P. Groeneveld 1958 - 1966
M.C. van Beers 1958 - 1967
A. de Koning 1958 - 1970
A.M. van Wordragen 1958 - 1994
J. de Rouw 1962 - 1971
M.J.H.A. Somers 1962 - 1978
M.H.A. Goesten 1962 - 1992
F.J. Hampsink 1966 - 1968
P. Rooijens 1966 - 1978
M.G.J. van Keulen 1966 - 1998
A.A. Verlouw 1967 - 1986
H.F.J.J. Smarius 1968 - 1970
J.A. Aarts 1968 - 1974
A. van Loon 1970 - 1978
H.M. van den Oord 1970 - 1978
T.M. de Looijer 1971 - 1978
H. de Groot 1974 - 1998
E.J. Vos 1975 - 1978
B. de Koning 1978 - 1982
G. Rademakers 1978 - 1982
D.W.J.M. Enders 1978 - 1982
E. van Lopik 1978 - 1996
R. van den Bogert 1978 - 1990
H.S. van Duijnen 1978 - 1994
J.W. Nijenhuis 1982 - 1984
G.R.J.M. Roeling 1982 - 1986
P.A. van Harsel 1982 - 1990
I. Maan - Ter Beek 1984 - 1985
G. Quik 1985 - 1986
H.H. Danklof 1986 - 1998
M.P.A. Fraaije 1986 - 1998
A.J.A. Hoffmans - Reukers 1986 - 1998
H.C. van Geffen 1990 - 1992
P.M. van Cassel - Kokkeel 1990 - 1994
A.W. van Beek 1992 - 1994, 1996 - 1998
C.H. van der Heijden 1993 - 1998
W.J.M. Goesten 1994 - 1998
S. Bouwmeester 1994 - 1995
H.J. Aarts 1994 - 1998
H.C. van Iperen de Groot 1994 - 1998
H.E.E. de Groot 1995 - 1998
GEMEENTESECRETARISSEN 1945 - 1998
H. van Dieden 1810 - 1849
K. Hoeflake 1850/1851? - 1863
A. Hoefalke 1863 - 1875
A. van der Schoot 1875 - 1876
A. Daelmans 1876 - 1881/1882?
M.K. Hoogen 1882 - 1917
W.Th. de Leeuw 1917 - 1919
P.A.M. Hoynck van Papendrecht 1919 - 1945
A.H.M. van Elk (loco) 1945 - 1948
P.A.M. Hoynck van Papendrecht 1948 - 1959
A.H.M. van Elk 1959 - 1968
J.J. van Erp 1968 - 1972
H.A. Schokker 1972 - 1975
W.H. de Hond 1975 - 1990
H.M. Pulles 1990 - 1998
K. Hoeflake 1850/1851? - 1863
A. Hoefalke 1863 - 1875
A. van der Schoot 1875 - 1876
A. Daelmans 1876 - 1881/1882?
M.K. Hoogen 1882 - 1917
W.Th. de Leeuw 1917 - 1919
P.A.M. Hoynck van Papendrecht 1919 - 1945
A.H.M. van Elk (loco) 1945 - 1948
P.A.M. Hoynck van Papendrecht 1948 - 1959
A.H.M. van Elk 1959 - 1968
J.J. van Erp 1968 - 1972
H.A. Schokker 1972 - 1975
W.H. de Hond 1975 - 1990
H.M. Pulles 1990 - 1998
-
BIJLAGE 2: INWONERAANTALLEN
NB: Met hiaten. De genoemde getallen zijn ontleend aan de gemeenterekeningen en zijn steeds per 1 januari.
Jaar -> inwoners
1923 -> 2635
1924 -> 2612
1925 -> 2607
1926 -> 2619
1927 -> 2652
1928 -> 2585
1929 -> 2577
1930 -> 2581
1931 -> 2628
1932 -> 2625
1933 -> 2639
1934 -> 2657
1935 -> 2687
1936 -> 2699
1937 -> 2701
1938 -> 2674
1939 -> 2651
1941 -> 2679
1942 -> 2697
1943 -> 2672
1946 -> 2468
1947 -> 2622
1948 -> 2705
1949 -> 2775
1950 -> 2877
1951 -> 2947
1952 -> 2968
1957 -> 3164
1959 -> 3186
1964 -> 3319
1966 -> 3382
1967 -> 3426
1968 -> 3453
1969 -> 3474
1972 -> 3580
1973 -> 3630
1976 -> 3770
1978 -> 3875
1979 -> 3925
1924 -> 2612
1925 -> 2607
1926 -> 2619
1927 -> 2652
1928 -> 2585
1929 -> 2577
1930 -> 2581
1931 -> 2628
1932 -> 2625
1933 -> 2639
1934 -> 2657
1935 -> 2687
1936 -> 2699
1937 -> 2701
1938 -> 2674
1939 -> 2651
1941 -> 2679
1942 -> 2697
1943 -> 2672
1946 -> 2468
1947 -> 2622
1948 -> 2705
1949 -> 2775
1950 -> 2877
1951 -> 2947
1952 -> 2968
1957 -> 3164
1959 -> 3186
1964 -> 3319
1966 -> 3382
1967 -> 3426
1968 -> 3453
1969 -> 3474
1972 -> 3580
1973 -> 3630
1976 -> 3770
1978 -> 3875
1979 -> 3925
laatste wijziging 10-02-2024
5.897 beschreven archiefstukken
462 gedigitaliseerd
totaal 909 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 10-02-2024
5.897 beschreven archiefstukken
462 gedigitaliseerd
totaal 909 bestanden
Kenmerken
Status toegang:
Definitieve toegang / toegang afgerond
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Onbeperkt
Omvang in meters:
31
Categorie:
laatste wijziging 10-02-2024
5.897 beschreven archiefstukken
462 gedigitaliseerd
totaal 909 bestanden