0747 Archief van de Hervormde gemeente Tricht, 1646 - 1981
0747
Archief van de Hervormde gemeente Tricht, 1646 - 1981
Inleiding
1.8. Het kerkgebouw
0747 Archief van de Hervormde gemeente Tricht, 1646 - 1981
1. Inleiding
1.8.
Het kerkgebouw
laatste wijziging 25-05-2017
Het kerkgebouw is ontstaan uit een kapel, gesticht in 1315. Deze kapel werd in 1389 tot parochiekerk verheven. In 1507 werd zij opnieuw bij het kapittel van Sint Pieter te Utrecht geïncorporeerd. De oudste vicarie werd in 1245 gesticht op een altaar gewijd aan de H. Maagd. Verder bevond er zich nog een altaar van het H. Kruis.
De tegenwoordige kerk, schip met koor, is vermoedelijk gebouwd omstreeks 1523-1530. Het is niet zeker of het gebouw is vergroot of dat er een nieuwe kerk met koor is gebouwd. Een beschrijving van het kerkgebouw en de toren (die echter bezit is van de burgerlijke gemeente) is te vinden in het deel De Betuwe in de serie Nederlandse Monumenten * . De in dit werk genoemde ingemetselde trap tussen schip en koor kan vermoedelijk een gevolg zijn van een besluit van de kerkeraad om het koor te verhogen en een deur in het koor te maken opdat de inwoners bij hoge waterstand en overstroming met een schuit over het kerkhof het koor zouden kunnen bereiken * . Ook wordt in genoemd werk de aandacht gevestigd op een restant van muurschilderingen, de preekstoel, herenbanken, kerkkronen, avondmaalsbekers etc. * .
Het kerkgebouw is vele malen gerestaureerd of gerepareerd. In het archief bevindt zich nog een oproep uit 1669 van de kerkeraad om hulp voor de restauratie van het kerkgebouw, dat geleden had onder de Franse troepen * . Van dat jaar af bevinden zich nog een aantal stukken betreffende aanbestedingen van reparatiewerkzaamheden in het archief * .
De tegenwoordige kerk, schip met koor, is vermoedelijk gebouwd omstreeks 1523-1530. Het is niet zeker of het gebouw is vergroot of dat er een nieuwe kerk met koor is gebouwd. Een beschrijving van het kerkgebouw en de toren (die echter bezit is van de burgerlijke gemeente) is te vinden in het deel De Betuwe in de serie Nederlandse Monumenten * . De in dit werk genoemde ingemetselde trap tussen schip en koor kan vermoedelijk een gevolg zijn van een besluit van de kerkeraad om het koor te verhogen en een deur in het koor te maken opdat de inwoners bij hoge waterstand en overstroming met een schuit over het kerkhof het koor zouden kunnen bereiken * . Ook wordt in genoemd werk de aandacht gevestigd op een restant van muurschilderingen, de preekstoel, herenbanken, kerkkronen, avondmaalsbekers etc. * .
Het kerkgebouw is vele malen gerestaureerd of gerepareerd. In het archief bevindt zich nog een oproep uit 1669 van de kerkeraad om hulp voor de restauratie van het kerkgebouw, dat geleden had onder de Franse troepen * . Van dat jaar af bevinden zich nog een aantal stukken betreffende aanbestedingen van reparatiewerkzaamheden in het archief * .
Op 14 september 1919 viel tijdens de kerkdienst een plank uit de zolderbetimmering naar beneden op het pad voor het orgel tussen twee banken in, zonder letsel te veroorzaken * . De kerk werd ontruimd en het koor als hulpkerk ingericht. Restauratieplannen, die reeds in 1912 aanhangig waren gemaakt maar toen waren mislukt, kwamen opnieuw ter sprake. De rijksmonumentencommissie werd aangezocht en zond daarop de heer De Hoog uit Den Haag om de restauratieplannen te bespreken. Een speciale collecte bracht fl. 6000 op. Van 1922-1927 werden door architect J.G.A. Heineman uitvoerige restauraties verricht, waarbij het koor en het schip werden ontpleisterd en de kap van het koor werd vernieuwd. De kerkvoogdij leende ter dekking van de door de restauratie gemaakte kosten van de diakonie een bedrag van fl. 5000 onder hypothecair verband van alle landerijen in eigendom van de Hervormde gemeente (de geschatte waarde was fl. 12 000) * .
In 1943-1944 vonden herstelwerkzaamheden plaats door architect J.L. van Deutekom. Deze hadden hoofdzakelijk betrekking op de toren van de kerk, eigendom van de burgerlijke gemeente.
In 1943-1944 vonden herstelwerkzaamheden plaats door architect J.L. van Deutekom. Deze hadden hoofdzakelijk betrekking op de toren van de kerk, eigendom van de burgerlijke gemeente.
In de tweede wereldoorlog, op zaterdagavond 21 oktober 1944, had er een bombardement plaats, waarbij het kerkgebouw ernstig werd beschadigd. De glasinloodramen boven de hoofdingang en alle ramen aan de kant van de Linge gingen stuk en verscheidene leien waren van het dak gevallen. Er waren geen mensenlevens te betreuren.
Vijf maanden werden de kerkdiensten gehouden in het gebouw van de Gereformeerde Gemeente te Tricht * . Op 30 maart 1945 werd het kerkgebouw weer in gebruik genomen, maar een halve maand later, 17 april 1945, lieten de Duitsers de Lingebrug in de lucht vliegen, waardoor verschillende woningen gehavend werden en de kerk wederom aanzienlijke glasschade kreeg, vooral aan de ramen aan de Lingekant en de glasinloodramen boven de kansel * .
In het begin der zeventiger jaren is men weer begonnen met een nieuwe campagne tot kerkrestauratie.
Vijf maanden werden de kerkdiensten gehouden in het gebouw van de Gereformeerde Gemeente te Tricht * . Op 30 maart 1945 werd het kerkgebouw weer in gebruik genomen, maar een halve maand later, 17 april 1945, lieten de Duitsers de Lingebrug in de lucht vliegen, waardoor verschillende woningen gehavend werden en de kerk wederom aanzienlijke glasschade kreeg, vooral aan de ramen aan de Lingekant en de glasinloodramen boven de kansel * .
In het begin der zeventiger jaren is men weer begonnen met een nieuwe campagne tot kerkrestauratie.
laatste wijziging 24-10-2023
379 beschreven archiefstukken
14 gedigitaliseerd
totaal 1.416 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 24-10-2023
379 beschreven archiefstukken
14 gedigitaliseerd
totaal 1.416 bestanden
Kenmerken
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
onbeperkt
Omvang in meters:
5,50
Toegangstitel:
J.D. Markestein, Inventaris van de archieven der Hervormde Gemeente Tricht
Categorie:
laatste wijziging 24-10-2023
379 beschreven archiefstukken
14 gedigitaliseerd
totaal 1.416 bestanden