0001 Archieven van het stadsbestuur van Tiel, 1352 - 1812 (1854)
0001
Archieven van het stadsbestuur van Tiel, 1352 - 1812 (1854)
Inleiding
1.5. Het archief
0001 Archieven van het stadsbestuur van Tiel, 1352 - 1812 (1854)
1. Inleiding
1.5.
Het archief
laatste wijziging 22-08-2022
Het oud-archief der gemeente Tiel is in 1915 door de toenmalige Rijksarchivaris in Gelderland, mr. A.C. Bondam, ter plaatse ingepakt en naar Rijksarchiefdepot te Arnhem gezonden. Blijkens de archiefverslagen heeft de volontair, de heer J.W.G. van Haarst, aan de inventarisatie gewerkt, maar veel tijd schijnt hij er niet aan te hebben kunnen besteden, want het archief bevond zich in 1926, toen de thans voltooide ordening en beschrijving is ter hand genomen, nog in zeer wanordelijke staat, terwijl een inventaris ontbrak (afgezien van de na te noemen verouderde inventaris).
Het archief verkeert materieel in slechte conditie. De wanorde, waarin het zich bevond * , is ten dele te wijten aan het feit, dat in de 19de eeuw bijna alle dossiers en liassen zijn geopend en de inhoud her- en derwaarts is verspreid. De enkele liassen, welke nog in tact waren, zijn thans ook los gemaakt, omdat gebleken is, dat de inhoud niet te vertrouwen was. Het is namelijk voorgekomen, dat men liassen heeft geopend, er stukken bijgevoegd of uitgenomen en daarna weer aan een geregen heeft.
Van het archief bestaat een zeer uitgebreide inventaris, welke krachtens resolutie van de magistraat d.d. 16 juli 1738 door de secretarissen Van Lith de Jeude en Omphal, de adjunct-secretaris Buddingh en de klerk ter secretarie is gemaakt en op 3 juni 1789 is ingeleverd. De bewerkers ontvingen daarvoor een beloning van fl 555,-. Naar deze inventaris is door mij het archief eerst voorlopig geordend.
Daarna is een inventarisatie toegepast, welke meer in overeenstemming is te achten met de voorschriften van de "Handleiding".
Daarna is een inventarisatie toegepast, welke meer in overeenstemming is te achten met de voorschriften van de "Handleiding".
De correspondentie was verdeeld naar de afzenders. Dit is zo gelaten, en de stukken zijn op datum van afzending gelegd, daar een datum van ontvangst of exhibitum doorgaans ontbreekt. Brieven, die zonder waarneembare reden buiten de liassen gebleven waren, zijn mede ingevoegd.
De regestenlijst is afgesloten met 1578, het jaar der verandering van zaken in Gelderland bij het optreden van Jan van Nassau als stadhouder. Brieven zijn er niet in opgenomen.
De regestenlijst is afgesloten met 1578, het jaar der verandering van zaken in Gelderland bij het optreden van Jan van Nassau als stadhouder. Brieven zijn er niet in opgenomen.
Tegelijk met het archief van de gemeente is de inventarisatie ondernomen van het rechterlijk archief, dat bijna even groot in omvang is, en waarin zich een groot aantal stukken bevond, welke in het archief van de stad thuishoorde (ook het omgekeerde was het geval). Deze stukken zijn uitgeleverd tegen stukken van rechterlijke aard, die nog in het archief van de stad werden gevonden. Daarbij houdt men evenwel in het oog, dat niet steeds scherp te onderscheiden is tussen rechterlijk en niet-rechterlijk archief, en een splitsing tussen beide archieven daardoor altijd min of meer willekeurig wordt. Het is de bedoeling, de beschrijving van deze archieven op te nemen in een inventaris van de rechterlijke archieven van het gehele voormalige kwartier van Nijmegen.
Het rechterlijk archief is veel ouder dan dat der gemeente, waaruit, gelijk men zal opmerken, behalve de privilegiën, veel is weggeraakt, wat van vóór 1600 dateerde. De bij deze inventaris gevoegde regestenlijst bevat dientengevolge heel wat minder regesten, dan men zou verwachten in verband met de oudheid der stad.
De gebruikers van deze inventaris zij er op gewezen, dat men in Gelderland, en dus ook te Tiel, tot 1700 de Juliaanse kalender volgde, en voorts, dat Tiel tot 1561 de Kerststijl gebruikt heeft.
Als bijzonderheid diene tenslotte nog, dat het archief in 1794, bij de nadering der geallieërde legers, in kisten is gepakt en naar Hoorn gevoerd, van waar het echter vrij spoedig blijkt te zijn teruggekeerd.
De gebruikers van deze inventaris zij er op gewezen, dat men in Gelderland, en dus ook te Tiel, tot 1700 de Juliaanse kalender volgde, en voorts, dat Tiel tot 1561 de Kerststijl gebruikt heeft.
Als bijzonderheid diene tenslotte nog, dat het archief in 1794, bij de nadering der geallieërde legers, in kisten is gepakt en naar Hoorn gevoerd, van waar het echter vrij spoedig blijkt te zijn teruggekeerd.
laatste wijziging 22-08-2023
2.126 beschreven archiefstukken
582 gedigitaliseerd
totaal 27.543 bestanden
Inventaris
laatste wijziging 22-08-2023
2.126 beschreven archiefstukken
582 gedigitaliseerd
totaal 27.543 bestanden
Kenmerken
Status toegang:
Toegang met onbewerkte aanvulling
Verversingsgraad:
onregelmatig
Taal:
Nederlands
Openbaarheid:
Aan de openbaarheid zijn geen beperkingen gesteld
Omvang in meters:
58
Categorie:
laatste wijziging 22-08-2023
2.126 beschreven archiefstukken
582 gedigitaliseerd
totaal 27.543 bestanden